Koolzaad wordt anno 2018 slechts beperkt geteeld door de Nederlandse akkerbouwers. Alleen in Noord-Nederland (Oldambt), Flevoland en in Zeeland (een paar telers) houden zich intensief met deze teelt bezig. Bij onze Belgische zuiderburen, Frankrijk en Duitsland is het gewas een stuk populairder.
Rat was een reden voor Limagrain om ook voor de Nederlandse markt rassen te ontwikkelen, waardoor de verwachting is dat de koolzaadteelt de komende jaren weer gaat groeien. De eerste demovelden van dit nieuwe ras liggen bij proefboerderij Ebelsheerd en worden binnenkort gedorst. René van den Bosch, Limagrain Nederland: “Dit virusresistent ras geeft een meeropbrengst oplopend tot tien procent.”
Koolzaad
Deze virusresistentie voor vergelingsziekten is door natuurlijke kruisingen ontstaan. Er volgt de komende tijd een hele lijn van hybride koolzaadrassen die een goede opbrengst geven en virusbestendig zijn. Dat is volgens Van den Bosch ook nodig omdat in de zaadbehandeling weinig meer te halen valt. “Dat vinden wij heel jammer, maar de publieke opinie is daar heel sterk in: dat moet minder worden. We kunnen die trend nu pareren met deze resistentie inbouw. De Architect en Angelico zijn de eerste koolzaadrassen waarbij deze resistentie geïmplementeerd is. Er komen er nog veel meer aan de komende perioden en die zullen allen een saldo gaan geven dat minimaal vergelijkbaar is met tarwe.”
Perfect in combinatie met graan
Volgens Van den Bosch liggen er voor de gebieden waar veel graan wordt verbouwd veel kansen voor telers om met koolzaad het bouwplan aan te vullen. “Voor akkerbouwers die al met koolzaad bezig zijn, is dit natuurlijk perfect, want de saldo’s zijn beter dan tarwe. De teelt past perfect in relatie met granen, maar het is natuurlijk wel even oppassen met te veel kruisbloemige gewassen in het bouwplan. Het gaat ook prima samen met groenbemesters, die voor de bodemgezondheid erg belangrijk is.”
René van den Bosch
Oogstzekerheid
Er lopen naast de vergelingsresistentie nog meer onderzoeken binnen de nieuwe koolzaadrassen. Van den Bosch: “Er zit ook een Phoma-resistentie in. Op bepaalde gronden speelt dit probleem heel erg en daarom is dat hierin meegenomen. Ook de huidvastheid (als het rijp is) is van deze rassen ook heel goed, waardoor de periode van het oogsten verlengd wordt. De huid scheurt minder snel open, als er door (weers)omstandigheden nog niet geoogst kan worden.”
Terugkeer ‘oude teelten’
Van den Bosch vervolgt: “Deze opleving van koolzaad – vroeger nam het ras een veel groter areaal in beslag – draagt ook bij aan de oogstzekerheid. We zien sowieso een terugkeer van ‘oude teelten’ zoals voederbieten, bonen en dus ook koolzaad. Wij zorgen met deze rassen ervoor dat het voor de teler ook weer interessant wordt om dit gewas op te nemen in het teeltplan.”
“Stappen maken door telers te begeleiden”
Het doel van Limagrain is voor de korte termijn heel duidelijk: een introductie krijgen van deze rassen. En dat zal in eerste instantie op kleine schaal zijn, verwacht Van den Bosch: “Als we dit jaar een aantal telers kunnen volgen en teeltbegeleiding geven samen met distributeurs en handelaren dan kunnen we stappen maken. Zo kunnen we wellicht langzaam maar zeker het koolzaad weer herintroduceren. Uiteraard zullen de wereldmarktprijzen bepalend zijn voor het succes, maar die prijszetting komt altijd op niveau als er weer vraag is. Het gewas heeft in elk geval zeer veel potentie en daarom hebben wij ook flink geïnvesteerd in deze nieuwe virusresistentie koolzaadrassen.”
