Onderzoekers van de WUR (Wageningen University & Research) zijn al jaren aan de slag met precisielandbouwtechnieken, onder andere via het project Nationale Proeftuin Precisielandbouw (NPPL). Tijdens een demodag op de Boerderij van de Toekomst in Lelystad werd er veel aandacht besteed aan het tegengaan van bodemverdichting door het toepassen van strokenteelt met vaste rijpaden.
Volgens Bram Veldhuizen, onderzoeker precisielandbouw en robotica aan de WUR, kan je bodemverdichting vermijden door te werken met lichte machines en alleen het land op te gaan als het goed weer is. “Maar in de praktijk brengen kleine trekkers extra arbeid met zich mee, robots zullen de eerste jaren nog niet breed ingezet worden en enkel werken bij mooi weer is niet realistisch.” Op de Boerderij van de Toekomst werken ze al jarenlang met teeltbedden van 250 meter lang, drie meter breed en vaste rijpaden.
Veldhuizen: “Dan concentreer je alle je bodemverdichting op die rijpaden. Vanaf het voorjaar tot aan de oogst wordt alles gedaan vanop de rijpaden maar tijdens de oogst, als de bodem heel kwetsbaar is, wordt er wel gebruik gemaakt van gewone machines. Toch genereert dit zo’n twee tot vier procent opbrengstverbetering. Onderzoek uit de jaren tachtig leerde echter dat je bij een volledig onbereden systeem tot tien procent extra opbrengst kan verkrijgen. De vraag is hoe je dit met de huidige mechanisatie gaat doen.”
Aardappelrooier op vaste rijpaden
De onderzoekers wilden een aardappelrooier om met vaste rijpaden te kunnen werken. Ze kwamen op het idee om twee rijen in de ene richting te rooien en de overige twee rijen in de andere richting. Ze vonden bij een dealer een kleine bunkerrooier met axiaalset van zo’n 9,5 ton. “De as werd verbreed en omdat onze trekker al op rupsen stond, hebben we beslist om de rooier ook op rupsen te zetten om dit project het meeste kans op slagen te geven. De as heeft ook nog een hydraulische hulpaandrijving om de rooier op het pad te houden. Nadeel is dat je moeilijk met de trekker op de weg kan en het kost veel geld. Maar als je kan bewijzen dat het werkt, kan je misschien wel fabrikanten meekrijgen.”
Uiteindelijk rijdt de machine vier keer door hetzelfde spoor. In dat spoor is de grond erg verdicht waardoor je nooit weg zakt. En het teeltbed blijft altijd onbereden waardoor er daar minder bodemverdichting is met als gevolg dat wortels beter groeien. Veldhuizen: “Als het veel regent, zakt het water makkelijker weg en als het lang droog is, komt het grondwater door de capillaire werking beter omhoog. Als we nu kunnen aantonen dat onze opbrengt effectief veel hoger is, heeft deze manier van werken misschien wel potentieel.”
Voorloze ploeg
Ontwikkelaar Wim Steverink uit Tollebeek is al enkele jaren bezig met de ontwikkeling van een voorloze ploeg voor rijpadensystemen. “Je wil het netto teeltbed ploegen en de rijpaden intact laten maar dit kan niet met de klassieke ploegen omdat die nu eenmaal een voor achterlaten. Onze machine is vanuit het midden gezien symmetrisch om de krachtlijn in het midden te krijgen. Hierdoor trekt de ploeg heel recht zodat je niet van de rijpaden glijdt.
Aan de voorzijde van de machine wordt in het midden de breedte van twee voren uit de grond gehaald. Deze grond wordt omgekeerd en via transportbanden naar links en naar rechts geleid. Dan heb je een dubbele voor in het midden en die wordt dicht geploegd door een rister links en rechts. Er volgen dan nog twee risters per kant. Aan het eind houd je twee voren over en daar komt de omgekeerde grond in terecht zodat je voorloos eindigt. De ploeg kan gecombineerd worden met een vorenpakker of zaaimachine en weegt zo’n twaalfhonderd kilogram.”
Nog steeds in ontwikkeling
“We zijn nog steeds bezig met de ontwikkeling. Zeker in zware grond en met een trekker van 110 pk loopt het moeilijker. Het zou kunnen helpen als we de steunwieltjes vervangen door grotere wielen die helpen bij het trekken. We zijn nu vier jaar bezig en grond omkeren is het moeilijkste wat er is omdat er zoveel verschillende soorten en omstandigheden zijn. Op lichte grond staat de ploeg wel min of meer op punt.”
Kritische vraag is natuurlijk of je nog wil ploegen als je op bedden teelt. Steverink hoort alleszins vaak dat de onkruiddruk na een aantal jaren te hoog wordt en gelooft dat ploegen met deze voorloze ploeg dan de oplossing kan zijn.
Tekst en beeld: Seppe Deckx
U heeft zojuist een bericht gelezen uit onze Akkerbouwkrant!
