56 organisaties hebben hun handtekening onder de nationale Green Deal Eiwitrijke Gewassen gezet. Doel van deze Green Deal is opschaling van de teelt, verwerking en consumptie van eiwitrijke gewassen uit Nederland. Het maakt de teelt economisch weer aantrekkelijk voor boeren, verhoogt de zelfvoorzieningsgraad van eiwitten en leidt tot meer duurzame landbouw.
Nationale Eiwitstrategie
De Green Deal (ook wel Bean Deal genoemd) is onderdeel van de in 2020 gelanceerde Nationale Eiwitstrategie, erop gericht om de zelfvoorzieningsgraad van eiwitten te vergroten. Minister Staghouwer van LNV zette zijn handtekening onder de Green Deal en is enthousiast.
“Met deze Green Deal zetten we de schouders onder een grote uitdaging. Het is nu van belang dat we onze handtekeningen omzetten in daden. Samen met alle partijen kunnen we een risicovolle teelt omzetten in een goed verdienmodel en nuttig gewas voor bodem en biodiversiteit.”
Teelt van eiwit- en rustgewassen in Green Deal Eiwitrijke Gewassen
Ook BO Akkerbouw tekende de Green Deal. “De ambitie van deze Green Deal past bij de Klimaatagenda Akkerbouw, die wij in 2018 hebben opgesteld”, vertelt Tineke de Vries, vicevoorzitter van BO Akkerbouw.
“Eén van de pijlers daarin is de teelt van eiwit- en rustgewassen. BO Akkerbouw spant zich in voor het verkennen en ontwikkelen van afzetmogelijkheden van eiwitgewassen. Ook is het belangrijk dat eiwitgewassen kunnen concurreren met het saldo van andere akkerbouwgewassen. Een goed verdienvermogen voor onze akkerbouwers vormt het uitgangspunt.”
Green Deal, of Bean Deal?
Aan de Green Deal is een brede stakeholdersconsultatie voorafgegaan. Het leidde tot focus op vlinderbloemige gewassen voor humane voedseltoepassingen. Denk aan bonen zoals veldbonen, lupine, soja en kikkererwten, in pure of bewerkte vorm toepasbaar in allerhande levensmiddelen waar grote vraag naar is. Vandaar de naam ‘Bean Deal’ die een gezicht moet geven aan 43 inspanningen van partijen over de hele keten, van boeren tot cateraars en van veredelaars tot programma’s in het onderwijs.
“Het is belangrijk dat eiwitgewassen kunnen concurreren met het saldo van andere akkerbouwgewassen.”
Marjolein Brasz, directeur van Foodvalley NL en voorzitter van de stuurgroep Green Deal Eiwitrijke gewassen: “Het werken aan deze deal heeft al veranderingen in de keten op gang gebracht. Het zorgde ervoor dat boeren zich verenigden en samenwerkten met cateraars, verwerkers en retailers. En met succes: boeren verenigden zich in een producentenorganisatie: de Eiwitboeren van Nederland. Ook is er een Nederlandse Fababurger gelanceerd en een samenwerking gestart tussen een kleine eiwitboer en een zuivelgigant.”
30 jaar
In 1992 is de Europese Unie akkoord gegaan met de Verenigde Staten om de EU-marktbescherming voor de teelt van eiwitrijke gewassen af te schaffen (Blair House Akkoord). Sindsdien moeten Nederlandse akkerbouwers concurreren met goedkoop en niet zelden minder duurzaam geteeld buitenlands eiwit.
Green Deal Eiwitrijke Gewassen moet teelt weer aantrekkelijk maken
Henk Janknegt, voorzitter van de producentenorganisatie Eiwitboeren van Nederland en één van de ondertekenaars: “Veel boeren staan net als toen te popelen om deze stikstofbinders te telen. Ze kennen de waarde van deze rotatiegewassen, voor de bodem, de biodiversiteit en de opbrengstverhogende werking. Alleen kan de teelt financieel nog niet uit.”
Janknegt vervolgt: “30 jaar na het Blair House Akkoord hopen de Nederlandse telers dat de Green Deal Eiwitrijke Gewassen, in gezamenlijkheid met de overheid en de keten, de teelt financieel weer aantrekkelijk maakt.”
Ketenoptimalisatie
Aan deze Green Deal doen ook veredelaars mee, zoals KeyGene en Limagrain. Samen met onderzoeks- en onderwijsinstellingen, zoals het Louis Bolk Instituut, Wageningen University & Research, HAS hogeschool en Aeres, wordt gewerkt aan de ontwikkeling van nieuwe rassen die op Nederlandse bodem beter gedijen.
Ook wordt gekeken naar het leveren van producten die goed aansluiten bij de wensen van verwerkers en consumenten. Dit vraagt om een langetermijninzet; teelt, verwerking en consumptie liggen idealiter zo dicht mogelijk bij elkaar. BO Akkerbouw spant zich hier via verschillende onderzoeksprogramma’s voor in met als doel om de teelt van eiwitrijke gewassen technisch en bedrijfseconomisch mogelijk te maken.
Waardering centraal in Green Deal Eiwitrijke Gewassen
De Green Deal Eiwitrijke Gewassen is gestart voor de komende tien jaar met de intentie deze daarna te vervolgen. In deze Green Deal staat waardering centraal; niet alleen voor de akkerbouwers die inzetten op de nu nog risicovolle teelt, maar ook waardering door consumenten.
Hiertoe starten deelnemende partijen als de Rabobank, Compass Group, Hutten, Udea/Ekoplaza en het Wereld Natuurfonds acties om het voor alle Nederlanders aantrekkelijk en makkelijk te maken om plantaardige eiwitten van eigen bodem op het menu te zetten.
Bron: BO Akkerbouw
