De bruto-opbrengst van zaaiuien in Nederland is in 2023 met 9,2 procent toegenomen vergeleken met een jaar eerder. De bruto-opbrengsten van consumptieaardappelen zijn afgenomen met 5,6 procent. Ook de gerst- en tarweoogst nam af met respectievelijk 20,3 en 7,4 procent. Dit blijkt uit de definitieve oogstraming akkerbouw 2023 van het CBS.
De bruto-opbrengst per hectare van zaaiuien nam met 2,7 procent toe tot 45,7 ton. Alleen in 2022 en in 2018 waren de bruto-opbrengsten per hectare lager. Ook het areaal zaaiuien was in 2023 groter dan in een jaar eerder, een stijging van 6,9 procent. In totaal is er 1,3 miljoen ton aan zaaiuien van het land gehaald, een toename van meer dan negen procent.
Regionale verschillen in opbrengsten zaaiuien
In 2023 bracht met name in het noorden van het land een hectare zaaiuien gemiddeld meer op, een stijging van 8,9 procent, dan een jaar eerder. In de overige landsdelen waren de hectare-opbrengsten vergelijkbaar met de oogst van 2022.
In West-Nederland lag de bruto-opbrengst per hectare van zaaiuien in de afgelopen jaren structureel lager dan in de overige landsdelen. Dit hangt vooral samen met de omstandigheden in de provincie Zeeland. Vanwege de verzilting van de grond en gebrek aan zoet beregenwater wordt het steeds lastiger om hoge hectare-opbrengsten te realiseren.
Meer gele en minder rode zaaiuien
De bruto-opbrengst per hectare van gele zaaiuien was in 2023 met 46,2 ton bijna twee procent hoger dan in 2022. Daarnaast groeide ook het areaal tot ruim 25 duizend hectare, bijna 14 procent meer dan het jaar daarvoor. Er is 1,2 miljoen ton aan gele zaaiuien geoogst, een stijging van 14,9 procent.
De bruto-opbrengst van rode zaaiuien bedroeg met 42,3 ton per hectare ook 5,8 procent meer dan een jaar eerder. Het areaal rode zaaiuien nam af naar bijna vierduizend hectare, 25 procent minder dan het jaar daarvoor. De daling van het areaal heeft invloed gehad op de bruto-opbrengst. Er is 157 duizend ton rode zaaiuien geoogst, 20 procent minder dan in 2022.
Opbrengst consumptieaardappelen gedaald
In 2023 bedroeg de hectare-opbrengst van consumptieaardappelen 45,8 ton per hectare, 2,8 procent lager dan het jaar daarvoor. De teeltoppervlakte daalde met 1,2 procent naar 75 duizend hectare.
De totale bruto-opbrengst van consumptieaardappelen was met 3,4 miljoen ton ruim vijf procent lager. Vanwege natte weersomstandigheden konden niet alle percelen gerooid zijn en zitten er op dit moment nog steeds aardappelen in de grond. De kans dat deze vanwege vorst niet geoogst zullen zijn is aanzienlijk. Hierdoor zal de misoogst, het niet-geoogste oppervlakte groter zijn dan de 2,6 procent die op dit moment bekend is en zal de totale bruto-opbrengst lager uitvallen.
Aanbod granen kleiner
De bruto-opbrengsten van zomertarwe en zomergerst zijn met meer dan de helft afgenomen ten opzichte van 2022. Dit komt mede door een daling in de arealen en hectare-opbrengsten van de zomergranen. Door het natte voorjaar konden de zomergranen niet of laat ingezaaid worden. Ook zijn door het late inzaaien de graankorrels op sommige plekken kleiner dan vorig jaar.
De bruto-opbrengst per hectare lag voor zowel zomertarwe als zomergerst op het laagste niveau sinds 2000. Wel neemt voor zowel tarwe als gerst het aandeel van het in de winter beteelde areaal toe. Het afgelopen jaar werd 93 procent van de tarwe als wintertarwe geteeld. Voor gerst was dit 42 procent, niet eerder was dit percentage zo hoog. De bruto hectare-opbrengst van wintertarwe was 13 procent lager, voor wintergerst was deze vergelijkbaar met een jaar eerder. Het totale aanbod aan granen was in 2023 lager dan een jaar eerder. Tarwe nam af met 7,4 procent en gerst nam af met 20,3 procent.
Bron: CBS
