Bodemplagen zoals ritnaalden, emelten, wortelduizendpoten en ondergrondse springstaarten vormen een groeiend risico voor de akkerbouw. Een toekomstbestendige aanpak vraagt om vernieuwende plaagbeheersingsconcepten. Hier werkt de Publiek-Private Samenwerking (PPS) Grondige aanpak bodemplagen sinds 2022 aan. Wat weten we na drie jaar onderzoek?
Binnen het onderzoeksproject Grondige aanpak bodemplagen werkt een consortium van telers, adviespartijen en afnemers samen met onderzoeksinstellingen IRS, Vertify en Wageningen University & Research (WUR).
Bundeling kennis biologie van bodemplagen
Het startpunt was om de kennis vanuit de biologie over bodemplagen te bundelen. In september 2023 verscheen een literatuurstudie met de bundeling van alle beschikbare kennis over bodemplagen en inzicht in waar nog kennisvragen liggen. Vanuit deze studie zijn nieuwe onderzoeken en proefopzetten geformuleerd. Dit rapport biedt niet alleen handvatten voor onderzoekers, maar ook inspiratie voor telers en adviseurs.
Proeven met niet-chemische bestrijding
Ondergrondse springstaarten en wortelduizendpoten vervullen vaak een nuttige rol in de bodem, maar kunnen onder bepaalde omstandigheden schade veroorzaken. Daarom voert IRS sinds 2022 proeven uit in suikerbieten met mechanismen als:
- Verdunnen: meer voedsel aanbieden om schade te beperken.
- Weglokken: plaagdieren naar een andere plek lokken.
- Afweren: gewassen beschermen door afstotende middelen.
De resultaten worden de komende maanden uitgewerkt. De indruk is dat de effecten van deze mechanismen beperkt zijn.
Toewerken naar een voorspelling van ritnaaldaantasting
Waarom is op sommige percelen meer kans op ritnaaldaantasting? Door data van consortiumleden Agrico, Cosun Beet Company en HZPC te analyseren kreeg het onderzoeksteam inzicht in belangrijke factoren. Zo bleken de voorvruchten in diverse jaren en bodemeigenschappen zoals pH en het aandeel organische stof invloed te hebben op ritnaaldaantasting. Het onderzoeksteam wil van een verklaring achteraf naar een voorspelling van ritnaaldaantasting op percelen. Meer percelen leiden tot betere analyses. Wil je ook meewerken, neem dan contact op met Bas Allema door te mailen naar bas.allema@wur.nl.
Het verbeteren van de monitoring
De standaardmethode om ritnaalden te monitoren, via het ingraven van aardappelknollen in het voorjaar voorafgaand aan een teelt, kent beperkingen. In 2023 en 2024 experimenteerde het projectteam met nieuwe technieken, waaronder cameraherkenning tijdens grondbewerking. Deze methode biedt potentie om ritnaalden vroegtijdig en frequenter te signaleren.
Meerjarige proeven en bouwplankeuzes
Ritnaalden hebben een meerjarige levenscyclus. Het inzetten van voorvruchten zoals bruine mosterd kan bijdragen aan populatiebeheersing. Vertify voert proeven uit tot 2026 om de effectiviteit van de bruine mosterdplant te bepalen. De resultaten helpen bij het afwegen van gewaskeuzes en groenbemesters.
Inzet van natuurlijke middelen en biologische bestrijders
Voor ritnaalden zijn biologische bestrijders en natuurlijke middelen getest in gewassen zoals aardappel en gladiool. Hoewel sommige methoden niet werkten voor ruggenteelten, tonen vlakveld- en beddenteelten meer potentie. Binnenkort worden resultaten gepubliceerd op Crkls.
Samenwerking
Grondige aanpak bodemplagen is een Publiek-Private Samenwerking (PPS) van diverse partijen, waaronder BO Akkerbouw, Stichting Bloembollen Onderzoek, Cosun Beet Company en onderzoeksinstellingen zoals IRS, Vertify en WUR Open Teelten. Ook op internationaal vlak vindt kennisuitwisseling plaats, zoals met het European Wireworm Research Network. Door deze kennisuitwisseling worden experimenten beter afgestemd en versterkt.
Meer informatie over dit onderzoeksproject staat op de pagina Grondige aanpak bodemplagen.
Bron: BO Akkerbouw
