De phytophthora-druk lag de afgelopen jaren hoog. Met resistente stammen, zachte winters en gunstige weersomstandigheden vormde deze ziekteverwekker een hoofdpijndossier voor veel telers. Daar komt bij dat het aantal beschikbare middelen steeds minder wordt. Een nieuwe aanpak met afwisselen en combineren boekte gelukkig goede resultaten. Vooral dit voortzetten dus, luidt het advies.
Toch kan de phytophthora-bestrijding nog op veel plekken geoptimaliseerd worden om tot een waterdichte strategie te kunnen komen. De combinatie tussen de toegepaste middelen bepaalt namelijk in grote mate in hoeverre een bespuiting effectief is.
Hoog virulente stammen
In 2023 kwam de Deense phytophthora-stam EU-43 aan land, gevolgd door EU-46. Dit zijn hoog virulente stammen met een resistentie tegen verschillende middelen. Het klassieke blokkenschema tegen Phytophthora infestans was daardoor niet meer afdoende. Vanuit de branche werd geadviseerd om middelen af te wisselen en te combineren met minimaal twee werkzame stoffen uit verschillende FRAC-groepen. Hierdoor is de kans op het ontwikkelen van nieuwe resistenties beperkt en is de ziekteverwekker op verschillende punten in de levenscyclus aangepakt. Een grotere kans op slagen dus.
Nufarm heeft twaalf jaar geleden al de keuze gemaakt om Canvas met andere werkzame stoffen, oftewel partnermiddelen, toe te passen. “We wisten dat we met een verhoging van de dosering niet per definitie een betere werking van het middel zouden krijgen. Door te kiezen voor een combinatie met een partnermiddel creëer je wel toegevoegde waarde. Tevens geeft het de teler de mogelijkheid om flexibel te werken met diverse combinaties van middelen onder verschillende omstandigheden”, vertelt Ronny Traas, Technisch Adviseur bij Nufarm.
Gedegen combinatie
Wanneer de phytophthora-druk hoog is en het spuitinterval steeds korter wordt, kan het een uitdaging zijn om nog steeds te kunnen blijven kiezen voor partnermiddelen met daadwerkelijk een ander werkingsmechanisme en werkzame stof. Ter illustratie pakt Traas nog eens Canvas erbij. Canvas is een preventief contactfungicide tegen Phytophthora infestans. Het middel mag zes keer per seizoen worden toegepast, bij voorkeur vanaf knolzetting en bloei, om tevens de kracht van de knolbescherming en de nevenwerking op alternaria te kunnen benutten.
Canvas heeft een translaminaire werking, waardoor zowel de bovenals onderkant van het blad wordt beschermd. “Natuurlijk wil je het spuitschema zoveel mogelijk dekkend houden, maar blijf ook écht combineren met een goed partnermiddel. Anders werk je onbedoeld toch nog resistenties in de hand”, aldus Traas.
Verder kijken
“Een effectieve bestrijdingsstrategie van phytophthora gaat veel verder dan de juiste middelen uit de kast pakken. Het gaat om resistentiemanagement, wat een combinatie is van aan de ene kant werken met een gedegen spuitschema, en aan de andere kant besmetting voorkomen gedurende het seizoen”, meent Traas.
Het voorkomen van een phytophthora-besmetting begint ook al voorafgaand aan het seizoen. De sporen van deze ziekteverwekker, zogenoemde oösporen, kunnen lange tijd zonder waardplant in de bodem overleven. Door insleep van deze sporen te voorkomen in de vorm van opslagplanten, afvalhopen en besmet pootgoed neemt de kans op phytophthora-besmetting aan de voorkant van de teelt al af.
Sustainable potato platform
Om hier handen en voeten aan te geven werkt Nufarm samen met Geersing Potato Specialist aan het Sustainable Potato Platform. Op een proefveld nemen zij verschillende combinaties van chemische en biologische middelen (met registratie) onder de loep. Resistente en reguliere aardappelrassen worden hierbij vergeleken. Net als het verschil in resultaten tussen klassieke en ‘nieuwe’ spuitschema’s. Het doel hiervan is om te werken aan een robuuster systeem met minder bespuitingen en meer ondersteuning uit de biologische hoek. “Het wegvallen van middelen houdt ons bezig, zowel door nieuwe resistenties als vanuit de wetgeving. Hier moeten we wat mee. In dit systeem proberen we het beste uit verschillende middelen te combineren, zodat je uiteindelijk met minder bespuitingen uit de voeten kunt.”
te combineren, zodat je uiteindelijk met minder bespuitingen uit de voeten kunt.”
Het Sustainable Potato Platform, gelegen op de locatie De Bredelaar in Elst, zit op dit moment in het derde jaar. Hierbij wordt nauwkeurig gekeken naar de mogelijkheden van deze middelen om zo nieuwe informatie te krijgen voor een effectieve phytophthora-aanpak.
Overdachte bestrijdingsstrategie
Wat de toekomstige phytophthorastrategie in zal gaan houden is natuurlijk moeilijk om te zeggen. Ieder jaar is er wel een periode met een hoge phytophthora-druk door gunstige weersomstandigheden. De verwerkende industrie bepaalt mede in hoeverre we resistente rassen zullen gaan gebruiken. Ook zal het aantal resistente phytophthorastammen vast en zeker niet kleiner worden. “Als branche willen we allemaal zoveel mogelijk middelen in de been houden. Dit vraagt om een overdachte bestrijdingsstrategie waar we met zijn allen verantwoordelijk voor zijn. Gelukkig worden er ook al heel veel goede stappen gezet, maar het bewustzijn en verantwoordelijkheidsgevoel ligt op ieders erf.”
Combineren en afwisselen dus, ook in 2025, maar wel in een bewust gekozen combinatie. Want om phytophthora zo effectief mogelijk te kunnen bestrijden én zoveel mogelijk toegestane middelen tot onze beschikking te houden, is dat wat de bestrijdingsstrategie nog net wat meer waterdicht kan maken.
Tekst: Kim Sjoers
Beeld: Nufarm
