Sinds juni bereidt de NAK zich voor op de mogelijke komst van de gewasziekte stolbur in pootaardappelen. Dit naar aanleiding van signalen uit buurlanden dat stolbur zich verder verspreidt. De ziekte stolbur wordt veroorzaakt door een specifieke soort fytoplasma, namelijk Candidatus Phytoplasma solani.
In Europese wetgeving heeft Candidatus Phytoplasma solani een RNQP status met een tolerantie van 0 procent. Inmiddels heeft de NAK de eerste fytoplasma-besmetting vastgesteld in pootaardappelen maar nog geen stolbur besmetting.
Fytoplasma symptomen en de vector
Candidatus Phytoplasma solani is een soort bacterie die bekend staat als de veroorzaker van stolbur in aardappelen. De ziekte toont zich in misvorming van blad en stengels, knijpen in de kop, vorming van luchtknollen, witte stengelvoet, kralende knollen en daarnaast slappe en rubberachtige knollen. Symptomen van stolbur besmetting zijn niet te onderscheiden van symptomen van besmettingen met andere fytoplasma’s. Candidatus Phytoplasma solani is verspreid door de vector glasvleugelcicaden. Partijen waarin Candidatus Phytoplasma solani wordt aangetroffen, worden afgekeurd.
Candidatus Phytoplasma solani is samen met een andere ziekteverwerker genaamd Candidatus Arsenophonus phytopathogenicus, die bekend staat als de veroorzaker van ‘Syndrome Bassess Richesses (SBR) in bieten, sterk aan het optrekken in onze buurlanden door de toenemende vectorendruk. Doordat het steeds warmer wordt hebben de glasvleugelcicaden die deze ziektes verspreiden een grotere overlevingskans.
Het kennis- en onderzoekscentrum voor de suikerbietenteelt, het IRS, heeft in juni dit jaar de eerste vondsten van SBR bekend gemaakt, wat aantoont dat deze vectoren én ziekteverwekkers in Nederland aanwezig zijn.
Stappenplan fytoplasma besmettingen
De NAK heeft een aantal stappen ondernomen om een goed beeld te krijgen van de verspreiding in Nederland.
Monitoring van de glasvleugelcicade
Uitgebreide monitoring is belangrijk om een goed beeld te krijgen van het voorkomen en de verspreiding van glasvleugelcicaden. Daarom worden sinds begin juni de vangbakken en zuigvallen die voor de bladluismonitoring gebruikt zijn ook gecontroleerd op de aanwezigheid van cicaden. Vanwege de diversiteit van soorten cicaden die in de vangbakken zijn aangetroffen, is er op dit moment onderzocht hoe de relevante soorten kunnen worden gedetermineerd.
Keuring op symptomen – toetsing op organismen
Bij de veldkeuring is gekeken naar planten met stolbur symptomen. Deze planten zijn vervolgens geanalyseerd in het diagnostisch laboratorium, waar de veroorzaker van de symptomen kan zijn vastgesteld.
Resultaten tot nu toe
Het diagnostisch laboratorium heeft in toegestuurde zieke planten nog geen Candidatus Phytoplasma solani aangetroffen, maar wel andere fytoplasma’s die op dit moment niet op Europees niveau gereguleerd zijn. De desbetreffende percelen pootaardappelen zijn dus niet afgekeurd.
Volgende stappen
Volgens de wetgeving is de NAK verplicht om alle partijen af te keuren die besmet zijn met Candidatus Phytoplasma solani. Omdat er fytoplasma besmettingen zijn aangetroffen gaat de NAK met de adviesraad en de vaste commissies een wijzigingsvoorstel bespreken. In dit voorstel zetten we stappen in het proces om het keuringssysteem aan te passen over hoe om te gaan met niet op Europees niveau gereguleerde fytoplasma besmettingen.
Bron: NAK
