Vietnam heeft veel potentie voor aardappelontwikkeling. Echter, het gebruik van gedegenereerd zaad, afwezigheid van zaad van goede kwaliteit, hoge virusinfectiedruk, laat licht en bacteriële verwelking zijn de belangrijkste beperkingen voor aardappelontwikkeling. Het land wil de aardappelteelt op een hoger plan brengen.
Aardappelen werden aan het eind van de 19e eeuw geïntroduceerd in Vietnam, maar tot de jaren zeventig was het aardappel teeltoppervlakte niet meer dan een paar duizend hectare. De piek van de aardappelproductie was in 1980 met een totale productieoppervlakte van 93.900 hectare, een gemiddelde opbrengst van 9,3 ton pere hectare en een productie van 872.200 ton.
Vietnam produceert momenteel ongeveer 302.000 ton aardappelen op ongeveer 21.000 hectare met een opbrengst van 14 ton per hectare (FAOSTAT 2016). De belangrijkste teeltgebieden zijn de Red River Delta (Bac Ninh, Thai Binh, Bac Giang en Nam Dinh provincies), in de noordelijke en de centrale Hooglanden (Lam Dong). Volgens de Crop Production Department (MARD) wil Vietnam het jaarlijkse areaal voor aardappelgewassen uitbreiden tot 30.000 ha (2018 – 2023) en 35.000 – 40.000 ha (2023 – 2028) met een gemiddelde opbrengst van 18 – 20 ton / ha (4 – 6 ha hoger dan 2005).
Aardappelrassen
Er worden meer dan tien rassen gebruikt in Vietnam. Thuong-tin rassen nemen nog steeds toe, met 8,5% van het totale land, met name in de provincies Thai Binh, Hai Duong, Nam Dinh en Ninh Binh. De geïmporteerde rassen uit Europa zoals Diamant, Mariella en Nicola worden hoofdzakelijk geteeld in de Red River Delta met 15,19% van de totale oppervlakte. Speciale rassen van Chinese komaf, zoals VT2, hebben 66% van het totale aardappelareaal omdat het een hoge opbrengst heeft (ongeveer 16-20 ton/ha). Nederlandse consumptieaardappelrassen, Markies en Rosagold hebben de eerste fase van de productieproef voltooid. De registratieprocedures zullen tegen het einde van 2018 zijn voltooid, hetgeen hen dichter bij een massaproductie zal brengen.
Gebieden voor aardappelproductie in Vietnam
Bron: GoogleMaps
Aardappelconsumptie in Vietnam
De jaarlijkse aardappelconsumptie in Vietnam is ongeveer 5 kilo aardappelen per inwoner. De aardappelconsumptie per inwoner in plattelandsgebieden in het noorden ligt 34,3% hoger ten opzichte van het de consumptie door de noordelijke inwoners van steden. Daarnaast ligt de aardappelconsumptie per inwoner in plattelandsgebieden in het noorden 131% hoger in vergelijking met de stedelijke consumenten in het zuiden en 381% in vergelijking met de consumptie in plattelandsgebieden in het zuiden.
De gemiddelde consument in het Noorden geeft 0,45% en zuiderlingen 0,38% van hun inkomsten uit aan de consumptie van verse aardappelen. De verse aardappel wordt het meest gebruikt in de herfst en winter, met name tijdens de vakanties in december zoals kerst en oud & nieuw. Met een bevolking van 90 miljoen is de Vietnamese aardappelproductie te laag om aan de binnenlandse vraag te voldoen. Vietnam is een aardappelimporteur. Aardappelen worden geïmporteerd uit (voornamelijk) China, Duitsland, Nederland, Nieuw-Zeeland, Singapore, de Verenigde Staten en recentelijk uit Frankrijk.
Om zowel aan de vraag van de consument als aan de verwerkingsindustrie te voldoen, heeft Vietnam projecten geïmplementeerd die gericht zijn op het bevorderen van de ontwikkeling van aardappelplanten. Wetenschappers hebben ook geprobeerd onderzoek te doen naar nieuwe rassen met een hoge opbrengst en aardappelplanten die een goede aanpassingsvermogen bezitten. Op dit moment schommelen de landbouwmarkten constant, de prijs van landbouwgrondstoffen stijgen snel. De marktprijs voor aardappelen vormt geen uitzondering.
Aardappelverwerking
De Vietnamese aardappelverwerkingsindustrie is nog geen tien jaar oud, maar groeit sterk. Aardappelconsumptie is aan het verschuiven van vers naar verwerkte producten met meer opbrengst. Aardappelproducten zijn heel divers, voorbeelden zijn gebakken aardappelen, chips en zetmeel. Producten zoals frites en gebakken aardappelen zijn bekend geworden in Vietnam met het merken zoals Zon Zon, Snack en Bim Bim.
Momenteel is de totale vraag voor aardappelen voor de verwerking ongeveer 15.000 ton per jaar. Echter, slechts 35% hiervan zijn binnenlandse aardappelen. Voor de verwerking moet ongeveer 10.000 ton aan aardappelen per jaar worden geïmporteerd vanuit Groot-Brittannië, China en Nederland.
Minder dan 1% van de eigen Vietnamese productie wordt echter gebruikt voor de verwerking. Vanwege het seizoensgebonden binnenlands aanbod, vaak geteeld in de winter, zijn de aardappelen slechts zes maanden (van december tot mei) beschikbaar; terwijl vraag voor de aardappel het gehele jaar aanhoudt.
De kwaliteit van aardappelen in het land vormt een obstakel voor de verwerking. Hoewel sommige coöperaties goede plantmaterialen en hoogwaardige zaden gebruikten, is de output van deze oogsten niet veel; de hoeveelheid die hieruit voortkomt is niet genoeg voor de aardappelproductenverwerking.
Growing out of Poverty with potato
‘Growing out of Poverty with potato’ is een project van Fresh Studio®, PepsiCo Foods Vietnam, Agrico B.V., Applied Plant Research-WUR en de faciliteit voor Duurzaam Ondernemen en Voedselzekerheid (FDOV) van het Ministerie van Buitenlandse Zaken in Nederland. Het 5-jarige project stimuleert het aanbod, draagt bij aan de vraag, ontwikkelt de waardeketen en initieert een structurele beleidsdialoog om een duurzame aardappelsector in Vietnam te ondersteunen. Het project ‘Growing out of Poverty with potato’ zal als succesvol worden aangemerkt wanneer de Vietnamese aardappelsector kan concurreren met import, de binnenlandse markt voor consumptie aardappelen en de aardappelverwerkingsindustrie kan voorzien in een consistente hoeveelheid van hoogwaardige aardappelen. Als deel van het project zullen twee Nederlandse aardappelrassen, Markis en Rosagold, volledig worden geregistreerd in 2018. Erika zal daarna volgen. Het project is van plan om tien aardappelrassen in totaal op de Vietnamese markt te brengen. Dit kan worden gezien als een uitstekend voorbeeld van een win-win-activiteit.
