LTO Noord, provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân gaan de komende drie jaar aan de slag met twee nieuwe projecten voor schoner water in het kader van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer. Deze zijn gericht op het efficiënter toepassen van meststoffen en op het voorkomen dat gewasbeschermingsmiddelen in de sloot belanden.
Gedeputeerde Friso Douwstra. ‘We zien dat we voor het oppervlaktewater de doelen in de Kaderrichtlijn Water (KRW) al behoorlijk naderen, maar op het gebied van nutriënten en een aantal chemische stoffen zijn we er nog niet. Daarom werken we vanuit de overheid samen met de landbouwsector binnen het DAW aan de opgaves die er liggen ten aanzien van waterkwaliteit.’
Optimale nutriëntenbenutting
Het eerste nieuwe DAW-project mikt op het optimaal benutten van nutriënten in de landbouwbedrijfsvoering. Dit om te voorkomen dat deze in het water komen. Stikstof en fosfor overschrijden nu de normen in een deel van de wateren die vallen onder KRW. Het water in de Friese boezem (het hoofdstelsel van waterwegen en meren in de provincie) stroomt van het zuidwesten naar het noordoosten en raakt onderweg steeds verder ‘opgeladen’ met nutriënten.
Het project is daarom gericht op een provinciebrede verlaging van de nutriëntenbelasting. Die moet zijn bereikt door agrariërs meer inzicht te geven in de wisselwerking tussen bodem, mest en gewas. Om efficiënter om te gaan met meststoffen gaan boeren in studiegroepen aan de slag met bemestingsplannen en het maken van een nutriëntenbalans op bedrijfsniveau. Er staan experimenten op stapel met bemestingsvormen en -technieken.
Voorkomen perceelemissies akkerbouwers
Het tweede DAW-project is specifiek voor akkerbouwers in de noordelijke kleischil. Het is gericht op het voorkomen van perceelemissies. Het afspoelen en uitlogen van gewasbeschermingsmiddelen van hun land naar het oppervlaktewater. Streven is het aantal gemeten normoverschrijdingen in wateren (nu nog 15 tot 20 per jaar) in 2027 terug te brengen naar nul.
Om iedereen te bereiken worden trainingen opgezet voor de toeleveranciers en teeltadviseurs die over de vloer komen bij alle bedrijven. Rond de acht vaste meetpunten van het Wetterskip zijn studiegroepen gevormd. Die duiken in monitoringsgegevens en gaan aan de slag met emissiereductie. Een te ontwikkelen dashboard moet ervoor zorgen dat actuele monitoringsresultaten snel voor de akkerbouwers beschikbaar zijn. Dit zodat tijdig ingegrepen kan zijn en de belasting van het oppervlaktewater minimaal is.
Mes snijdt aan twee kanten
Voor beide initiatieven geldt dat het mes aan twee kanten snijdt. Dit zegt dagelijks bestuurder Cees Pieter van Burgsteden van Wetterskip Fryslân. ‘We worden er allemaal beter van. De verbetering van de waterkwaliteit door minder verliezen gaat hand in hand gaat met een beter management op de boerenbedrijven.’
Voor de projecten is in totaal 1,35 miljoen euro uitgetrokken. De helft komt uit de Impulsregeling DAW van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De andere helft is afkomstig van Provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân.
Samenwerking sinds 2013
Binnen het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW) werkt de landbouwsector sinds 2013 met provincies, waterschappen en het Rijk aan bodem- en waterprojecten. In Fryslân coördineert LTO Noord de initiatieven in samenspraak met de provincie en Wetterskip Fryslân. De afgelopen jaren is bijvoorbeeld gewerkt aan het tegengaan van erfafspoeling, betere spuittechnieken en het verbeteren van de bodemkwaliteit.
Jan Teade Kooistra, regiobestuurder LTO Noord: ’We krijgen via de projecten van Deltaplan Agrarisch Waterbeheer steeds meer kennis van de waterkwaliteit en de achtergrondbelasting. Hierdoor kunnen we de boeren gerichter adviseren om de waterkwaliteit verder te verbeteren. Als LTO werken we op een constructieve manier samen met provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân voor schoon en voldoende water.’
Bron: DAW
