Boeren kustgebied gaan zoutgehalte in bodem meten

Boeren in het noordelijk kustgebied gaan twee jaar lang het zoutgehalte in de bodem meten. De bedoeling is om gegevens te verzamelen over verzilting en de gevolgen voor de gewassen. ‘De landbouw in het noordelijk zeekleigebied heeft ook te maken met een toename van de verzilting van het oppervlaktewater en het grondwater’, zegt Gerhard Noordhof van LTO Noord.

‘De omvang en ernst van verzilting worden veroorzaakt door een combinatie van factoren. De stijgende zeespiegel als gevolg van de klimaatverandering zorgt voor een grotere kweldruk. Bodemdaling en langere periodes van droogte kunnen de kansen voor verzilting vergroten.’ Dat zegt Gerhard Noordhof, Boeren Meten Water-projectleider. In dit project gaan zo’n honderd boeren uit Friesland en Groningen op hun eigen bedrijf meten hoe het staat met verzilting. De kandidatenwerving is net begonnen.

Meer grip verziltingsschade

‘Verziltingsschade is lastig te herkennen. Ik denk dat we het in het verleden verziltingsschade regelmatig aanzagen voor droogteschade’, vertelt Jaap Poortinga in Kollum. Hij boert in de Eskespolder, een polder met 80 hectare landbouwgrond aan de zuidkant van het Lauwersmeergebied. Poortinga doet mee aan het project, omdat hij meer grip wil krijgen op de verziltingsproblematiek. ‘De afgelopen jaren hebben we in het oppervlaktewater af en toe het zoutgehalte gemeten. Binnen onze polder zien we grote verschillen. Ik wil daar meer over weten.’

Mobiele meter

Deelnemers aan het project krijgen, naast begeleiding, de beschikking over twee AquaPins en een AquaMobile. De pin is een paal vol techniek die een plek krijgt op een perceel in de grond. Het vernuftige apparaat meet continu het zoutgehalte, bodemvocht en grondwaterstand. De AquaMobile is een mobiele meter met een EC-sensor, waarmee de boeren het zoutgehalte in oppervlaktewater en drainwater meten. Op een webplatform worden de gegevens verrijkt met informatie over de bodemopbouw en van het KNMI. Noordhof: ‘Op die manier krijgen deelnemers niet alleen een beeld van hun eigen perceel, maar van de hele regio. De data maken duidelijk hoe de verzilting zich ontwikkelt.’

Gewasschade beperken

Akkerbouwer Poortinga hoopt dat het project leidt tot inzichten en handvatten om de juiste maatregelen te kunnen nemen om gewasschade te beperken. ‘Sommigen roepen dat we misschien moeten omschakelen naar zouttolerante gewassen. Dat zie ik niet zitten. Ik verwacht dat we ook in de toekomst gewassen als aardappelen en uien nodig hebben om de kost te kunnen verdienen.’ Poortinga verwacht dat ander waterbeheer kan helpen verzilting te remmen. ‘Jarenlang zijn we bezig geweest om overtollig water zo snel mogelijk af te voeren. Misschien moeten we dat anders doen en zoetwater meer bufferen. Peilgestuurde drainage is bijvoorbeeld een ontwikkeling in die richting.’