Recentelijk is Stichting Droogteschade Waterwinning (SDW) opgericht. SDW is een stichting zonder winstoogmerk die op grond van haar statutaire doelstelling de belangen behartigt van grondgebruikers die droogteschade lijden door grondwateronttrekkingen.
SDW werkt samen met en is gefinancierd door Droogteschade Nederland (DNL). Via dit nieuwsbericht informeert LTO over deze oprichting en de betrokkenheid van LTO hierbij.
Achtergrond
In 2018 bleek uit een landelijke modelstudie in opdracht van DNL dat slechts een deel van de droogteschade die is veroorzaakt door waterwinning in Nederland is vergoed. Kort nadat DNL in november 2018 de website Droogteschade.nl lanceerde, heeft de federatieraad van LTO haar steun uitgesproken voor Droogteschade.nl. Sindsdien vindt regelmatig overleg plaats over de activiteiten en voortgang in het dossier. Op onderwerpen die zowel raken aan de droogteschadeproblematiek als aan de bredere belangenbehartiging door LTO Nederland heeft DNL een adviserende rol richting LTO. DNL heeft vervolgens aan boeren aangeboden om hen op no-cure-no-pay basis te vertegenwoordigen om de niet vergoede schade te trachten te verhalen. Op deze basis zijn ruim 1.200 grondgebruikers een deelnemersovereenkomst aangegaan met DNL.
Drinkwaterbedrijven
DNL heeft de drinkwaterbedrijven namens haar deelnemers aangesproken en hen, onder verwijzing naar genoemd onderzoek, uitgenodigd voor overleg over de landelijke vaststelling en afwikkeling van niet-vergoede schade. De drinkwaterbedrijven gaven aan niet in gesprek te willen treden. Volgens de drinkwaterbedrijven dienden schadeverzoeken via de procedure bij de AdviesCommissie Schade Grondwater (ACSG) te lopen. DNL is sinds 2019 voor haar deelnemers betrokken bij verschillende schadeonderzoeken door de ACSG en in overleg met de ACSG zijn een drietal pilots gestart met als doel – samengevat – om tot een betere en efficiëntere afwikkeling van schade te komen. Op een aantal onderdelen heeft dit tot verbeteringen geleid, maar op andere onderwerpen is beperkt voortuitgang geboekt.
Schade berekeningen
Er zijn nog een aantal belangrijke onderwerpen waarover DNL het niet eens wordt met de ACSG en die DNL aan de rechter wil voorleggen, waaronder:
- versnelde berekening schade over het verleden zodat boeren die ten onrechte nog nooit schadevergoeding hebben ontvangen niet nog tien jaar of langer hoeven te wachten;
- de opbrengstpotentie van grasland is door de ACSG nog steeds veel te laag gesteld waardoor de gehanteerde normbedragen voor gras nog steeds te laag zijn en opbrengstdepressie te laag is berekend;
- de verrekening van de voor- en nadelen van de verlaagde grondwaterstand; er is teveel voordeel van de winning verondersteld, dat in mindering is gebracht op de schade;
- de periode waarover, al dan niet op basis van nieuwe inzichten of berekeningen, schade is berekend;
- de omvang van het gebied waarvoor schade is berekend; de ACSG hanteert zogenaamde 5-cm grens terwijl er met minder verlaging ook significante schade kan optreden (vgl. natuur); en
- vervanging HELP/TCGB tabel om schade te bepalen door niet-gevalideerd en (nu nog) ongeschikte Waterwijzer Landbouw WWL.
Naast inhoudelijke geschillen over de wijze van schadebegroting, nemen de onderzoeken zoveel tijd in beslag dat de vergoeding van de schade van grondgebruikers langs deze weg nog vele jaren in beslag zal nemen.
Oprichting Stichting
SDW is opgericht vanuit de overtuiging dat een rechtvaardige afwikkeling van de schade van grondgebruikers vraagt om landelijke overeenstemming, en – waar nodig – rechterlijke beslechting van geschilpunten over de uitgangspunten en methode van schadebepaling en vergoeding.
SDW kan voor de schadeveroorzakers en de ACSG fungeren als een gesprekspartner om algemene geschilpunten met betrekking tot de schadebegroting en afwikkeling te bespreken. Indien nodig kan SDW een collectieve procedure bij de rechter starten om punten waarover geen overeenstemming is bereikt aan de rechter voor te leggen.
Motieven voor de stichting
Motieven waarom de stichting is opgericht:
- De drinkwaterbedrijven willen nu niet direct met DNL overleggen omdat zij slechts een deel van de boeren vertegenwoordigen. De Stichting zal alle betrokken boeren vertegenwoordigen en ook namens iedereen die zich niet actief afmeldt een schikking kunnen treffen, dan wel een collectieve afwikkeling van de schade bij de rechter kunnen vorderen. Langs die weg kan een finale afwikkeling van de droogteschadeproblematiek zijn bereikt, hetgeen ook in het belang is van de drinkwaterbedrijven.
- Als gevolg van de inwerkingtreding van een nieuwe wettelijke regeling (Wet afwikkeling massaschade in collectieve actie) bestaat sinds kort de mogelijkheid de rechter te verzoeken een collectieve afwikkeling van schade te gelasten voor een grote groep benadeelden (daar waar voorheen slechts collectief verklaringen voor recht konden worden gevorderd waarmee benadeelden dan vervolgens op individuele basis hun schadevergoeding konden vorderen).
- De successen die DNL tot nu toe behaalden, gelden naar het zich laat aanzien voor iedereen. Door de procedure te voeren met een Stichting wordt het mogelijk om de kosten over alle belanghebbenden die uiteindelijk een (hogere) schadevergoeding ontvangen om te slaan, waardoor een lager percentage dan de huidige 35% ten laste van de vergoedingen kan worden gebracht.
- Met een Stichting kan in één keer de verjaring worden gestuit voor alle belanghebbenden, ook agrariërs die geen deelnemer zijn van DNL, waardoor wordt voorkomen dat boeren die recht hebben op schadevergoeding maar 5 jaar schade kunnen terugvorderen in plaats van 20 jaar.
Betrokkenheid LTO
LTO is niet vertegenwoordigd in het bestuur en raad van toezicht van SDW, en heeft dus ook géén directe betrokkenheid bij de stichting. Ze erkent dat er gezamenlijke belangen zijn tussen de leden van LTO en SDW, en LTO wenst graag op basis van deze gezamenlijke belangen het dialoog met SDW aan te gaan. LTO en SDW hebben afgesproken periodieke afstemming te hebben.
Aandachtspunten LTO
SDW richt zich op schadevergoeding. Schadevergoeding is wat LTO betreft het eind van de ladder. De eerste treden van de ladder zijn voorkomen, mitigeren of compenseren. LTO richt zich voornamelijk op het de eerste treden, maar behoudt zich ook het recht voor om zich in te spannen op schadevergoeding. Momenteel lopen er reeds een aantal verzoeken geïnitieerd door LLTB, LTO Noord en ZLTO (op verzoek van regionale LTO-afdelingen/leden) om schadevergoeding richting Gedeputeerde Staten, die deze (conform afspraak) meteen hebben doorgestuurd naar de ACSG. Idem voor verzoek aan ACSG over 5 cm-verlagingslijn en verrekening voor- en nadeel waterwinningen. LTO heeft richting SDW aangegeven er veel waarde aan te hechten dat de oprichting van de Stichting geen gevolgen heeft voor deze (lopende) schadevergoedingsverzoeken. Ook is LTO van mening dat grondgebruikers de mogelijkheid moeten hebben om aan te geven dat ze niet willen dat hun belangen worden behartigd door SDW.
Bron: LTO Nederland
