Samenwerking tussen veehouderij en akkerbouw in de Achterhoek draagt bij aan duurzame bedrijfsvoering en goed bodem- en grondbeheer. Dit zijn de belangrijkste conclusies uit de projecten GLB-pilot Moderne Kringlooplandbouw en PAVEx Achterhoek. Op 4 februari kwamen de geleerde lessen uit deze twee projecten aan bod tijdens een afsluitende bijeenkomst op Agro-innovatiecentrum De Marke.
In zowel het project GLB-pilot Moderne Kringlooplandbouw* als het PAVEx-project** is de afgelopen vier jaar verkend hoe de samenwerking tussen akkerbouwers en veehouders in de Achterhoek in elkaar zit en welke mogelijkheden er zijn om deze op technisch en financieel vlak te verbeteren. Ook is gekeken naar hoe je zorgt voor een prettige samenwerking onderling. In de GLB-pilot werkten VK-Oost en VALA samen aan een methode waarbij door samenwerking tussen melkveehouders en akkerbouwers een duurzaam gebiedsgericht bodembeheer ontstaat. VK-Oost is een lerend netwerk van en voor de landbouw in Oost-Nederland. VALA is een agrarisch collectief in de Achterhoek voor meer biodiversiteit op boerenland.
Samenwerking veehouderij en akkerbouw
Tijdens de afsluitende bijeenkomst presenteerde Miriam van Meeteren van Aequator, projectleider van de GLB-pilot, de rapportage ‘Samenwerking tussen veehouderij en akkerbouw in de Achterhoek’. In deze interactieve rapportage zijn de tien belangrijkste lessen die samen met de Achterhoekse akkerbouwers en veehouders in deze projecten zijn geleerd over samenwerken in de Achterhoek op een rij gezet.
De tien lessen worden ondersteund met verdiepende info, praktijkervaringen, video’s en ander beeldmateriaal. Deze rapportage is te downloaden via www.vruchtbarekringloopoost.nl/samenwerking-veehouderij-en-akkerbouw/
Praktijkervaringen
Er werd tijdens de bijeenkomst ingegaan op de resultaten uit de twee projecten. Ook kwamen een samenwerkende akkerbouwer en melkveehouder uit Laren aan het woord: André de Groot en Laurens Woestenenk. Beiden spraken uit dat het voordeel van samenwerken is dat je voor meerdere jaren weet waar je aan toe bent.
Woestenenk: ‘Door samen te werken met André kan ik voldoen aan de eisen voor een rustgewas. En door aan melkveehouders mestplaatsingsruimte beschikbaar te stellen, werk ik aan mijn areaal voor de aardappelteelt.’ De Groot ziet de mogelijkheid om machines van Laurens in te zetten bij verschillende teelten als een voordeel van de samenwerking. ‘We zetten samen ook regelmatig proeven uit met bijvoorbeeld verschillende meststoffen in de gewassen. Daar leren we allebei van. Samenwerking gaat verder dan een beetje maïs en aardappelen uitruilen en mest plaatsen. Bijvoorbeeld door gewassen te telen waar we allebei beter van worden.’
Open communicatie is volgens beiden essentieel voor een geslaagde samenwerking. Woestenenk: ‘Je kunt niet alles in euro’s uitdrukken en tot de laatste euro uitrekenen. Samenwerken gaat ook om elkaar iets gunnen. Het ene jaar zal de één meer voordelen hebben van de samenwerking dan de ander.’
Communicatie in de samenwerking
Didi Stoltenborg van Agritraining en Coaching ging tijdens de bijeenkomst nader in op het onderdeel communicatie in de samenwerking. ‘Uitspreken wat je nodig hebt, grenzen stellen en vertrouwen hebben in elkaar zijn essentiële onderdelen als het gaat over een goede samenwerking’, gaf ze de aanwezigen mee.
Economisch voordeel
Het onderwerp ‘Effecten en prestaties van een gecombineerde akkerbouw-melkveevruchtwisseling’ is toegelicht door Maarten Kik van Wageningen Social & Economic Research. ‘Integrale verduurzaming van akkerbouw-melkvee gewasrotaties vergt een omslag van denken in eenjarige bouwplanning naar langjarige gewasrotaties’, luidde zijn boodschap.
Aan de hand van een fictief rekenvoorbeeld met een optimale samenwerking tussen akkerbouwer en melkveehouder liet Kik zien dat melkveehouder- en akkerbouwer er economisch op vooruit gaan. ‘Samenwerking is niet de heilige graal, maar het kan heel goed helpen als je het goed doet’, aldus Kik.
De GLB-pilot
In de GLB-pilot Moderne Kringlooplandbouw werkten VK-Oost en de VALA aan het ontwikkelen en toepassen van een methode waarbij door samenwerking tussen melkveehouders en akkerbouwers
een duurzaam gebiedsgericht bodembeheer ontstaat. In drie verschillende deelgebieden is in verschillende combinaties verkend op welke wijze de samenwerking verder vorm kan krijgen. Hierbij is vooral gekeken naar de vruchtwisseling, de bemesting en de bodem, met als doel om de uitspoeling van nitraat naar het grondwater te verminderen en teelt van hoogsalderende gewassen zoals aardappelen door een goede samenwerking te behouden.
Het PAVEx-project
In het PAVEx-project (Pilots samenwerking Akkerbouw en Veehouderij in Experimenteergebieden) wilde het ministerie van LVVN (destijds LNV) verkennen op welke wijze een verbinding van akkerbouw en veehouderij op een lokale of regionale schaal kan bijdragen aan het halen van de doelen bij een overgang naar kringlooplandbouw. Voor deze pilot zijn in 2021 zes pilots in vijf experimenteergebieden opgezet. De Achterhoek is één van deze experimenteergebieden. VK-Oost voerde samen met Agro-innovatiecentrum De Marke en Wageningen Livestock Reseach de pilot van dit project uit in de Achterhoek. Samen met drie verschillende koppels bestaande uit een melkveehouder en een akkerbouwer in de Achterhoek is gezocht naar een optimale samenwerking.
Bron en beeld: Vruchtbare Kring Oost
