Nutriënt-verontreinigde gebieden nemen toe en de stikstofgift in deze gebieden wordt door de Nederlandse overheid steeds meer aan banden gelegd. Dit maakt het lastiger om binnen de lijntjes te kleuren én hierbij goede opbrengsten te behalen. Syngenta gaat daarom met haar product Vixeran® terug naar de basis: hoe komt stikstof beschikbaar voor een plant?
Hiervoor selecteerde dit agtech-bedrijf een sterke bacteriestam die stikstof uit de lucht bindt, omzet en levert aan het gewas. En dat dit SKAL gecertificeerde product werkt, ondersteunen tal van (praktijk)proeven.
Vixeran
Vixeran werkt op basis van de levende bacteriestam Azotobacter salinestris CECT 9690. Deze bacterie bindt stikstofgas (N2) uit de lucht en zet dit vervolgens om naar ammonium (NH4+), dat direct bruikbaar is voor het gewas. Deze specifieke bacteriestam gebruikt hiervoor twee varianten van het nitrogenase enzym, die essentiële stukjes gereedschap zijn voor deze zogenoemde stikstoffixatie.
“Veel bemestingsstoffen bestaan voor een groot gedeelte uit nitraat, oftewel NO3. Deze stikstofvorm kan gemakkelijk worden opgenomen door een plant. Dit proces verloopt in principe passief met de opname van bodemvocht via de wortel. Echter, in de plant moet de opgenomen nitraat nog zijn omgezet naar ammonium, voordat het bruikbaar is voor de plant. Ammonium zelf kan de plant ook direct opnemen, maar dit is een actief proces en kost dus energie”, legt Ties Berkers, Technisch Adviseur bij Syngenta, uit.
Vixeran is actief op meerdere plekken in en rondom de plant, namelijk in het blad, in het wortelstelsel en in de rhizosfeer. Doordat de bacteriën onder andere werkzaam zijn ín de plant komt de stikstof in de juiste vorm, namelijk ammonium, op de juiste plek terecht.

Kalium, fosfor en ijzer
Naast stikstof maakt deze bacteriestam andere elementen, zoals kalium, fosfor en ijzer, beschikbaar in de bodem. Daarnaast wordt de hormoonproductie in de plant gestimuleerd, wat de ontwikkeling van het wortelstelsel bevordert. Op deze manier verbetert de opnamecapaciteit van de al aanwezige nutriënten in de bodem. Ook breekt A. salinestris CECT 9690 signaalstoffen af die planten vormen in stressvolle situaties. “De planten houden als het ware meer het hoofd koel, waardoor de focus blijft liggen op het opnemen van voedingsstoffen. Aan het einde van de rit resulteert dit in een hogere opbrengst.”
Nadat de bacteriën gevestigd zijn, leveren ze mondjesmaat voedingstoffen op basis van de behoefte van de plant. “Dit is een groot verschil met veel bemestingsstrategieën, waarbij soms in één keer een overmaat aan meststoffen wordt toegediend, wat gewassen juist in een stressvolle situatie kan brengen.” Bovenstaande eigenschappen zorgen er samen voor dat er met Vixeran onder aan de streep gemiddeld 30 tot 40 kilogram stikstof per hectare kan worden gecompenseerd in diverse gewassen.
Duurzaamheidscertificaten
Vixeran is een duurzaam product op basis van natuurlijke stoffen. Doordat stikstof in de juiste vorm wordt verkregen, treedt er minder uitspoeling en minder verontreiniging van nutriënten op. Daarnaast is de CO2-voetafdruk van Vixeran significant lager dan die van gangbare meststoffen. “Voor veel telers is duurzaamheid nu misschien nog een ver van de bed show, maar het kan zomaar zijn dat afnemers in de toekomst zullen gaan vragen naar duurzaamheidsmaatregelen op het erf. Dan kan men met dit soort producten aankomen.” Naast duurzaamheidscertificaten, heeft Vixeran ook een CEmarkering. Dit is een keurmerk dat aangeeft dat het product volgens Europese richtlijnen is goedgekeurd als een werkzame biostimulant. Bovendien is het product SKAL gecertificeerd, waardoor het is toegelaten in de biologische teelt.
Vanaf de start toepasbaar
Vixeran komt aan het begin van het seizoen het beste tot zijn recht. Het loof staat dan nog niet dicht, waardoor de bacteriën zowel de bodem als de plant kunnen koloniseren. Na tien tot twaalf weken dooft de werking langzaam uit, zoals ook bij andere microbiologische producten het geval is. Berkers adviseert dan om voor een tweede toediening te gaan. Dit is echter ook afhankelijk van het gewas en het bemestingsplan op een bedrijf. Daarnaast is dit product goed mengbaar, doordat de bacteriën tijdens het productieproces in een ruststadium worden gebracht. In de vorm van cysten, soort sporen, zijn de bacteriën inactief, totdat ze worden gemengd met water. Dit maakt Vixeran dan ook een robuust middel, dat bij lage temperaturen en in combinatie met verschillende gewasbeschermingsmiddelen kan worden toegepast. Syngenta heeft voor verschillende gewasgroepen een specifiek advies met een lange mengbaarheidslijst opgesteld die telers kunnen raadplegen op de website van Syngenta. Toepassing met bacteriedodende gewasbeschermingsmiddelen en koper- en chloorbevattende middelen is echter niet mogelijk.
Makkelijke rekensom
In 2022 bracht Syngenta Vixeran op de markt. De afgelopen jaren vonden steeds meer telers de weg naar dit product via distributeurs. “Telers denken vaak bij biostimulanten ‘eerst zien, dan geloven’ en dat is ook logisch. Wij kunnen de werking van dit product met veel onderzoeken onderbouwen en staan hier als Syngenta achter. Naast het zorgen voor opbrengstzekerheid blijft je gewas beter en constanter groeien, waardoor de kwaliteit van je eindproduct toeneemt. Eén plus één is in veel gevallen drie.”
Tekst: Kim Sjoers
Beeld: Syngenta en beeldarchief Prosu bv