De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft afgelopen najaar acht keer wratziekte in de aardappelteelt vastgesteld. Er is toen aangekondigd dat er onderzoek gedaan zou worden welke fysio’s de veroorzaker waren van de vondsten.
Recent is gebleken dat dit onderzoek geen bruikbare uitkomsten heeft opgeleverd. Omdat het onderzoek alleen in het voorjaar uitgevoerd kan worden, betekent dit dat het nog één jaar duurt voordat er duidelijkheid komt over de betreffende fysio’s. De NVWA heeft sectororganisaties en betrokken telers op de hoogte gebracht.
Onderzoek naar wratziekte
De NVWA heeft het onderzoek in 2023 voor het eerst uitgevoerd met de Glynne-Lemmerzahl methode. Deze methode is ingevoerd, omdat de nieuwe uitvoeringsverordening voor wratziekte (EU-2022/1195) dit voorschrijft. Tijdens het onderzoek heeft te weinig wratvorming plaatsgevonden om de fysio’s te kunnen identificeren. Het Glynne-Lemmerzahl onderzoek kan om biologische redenen alleen in het voorjaar zijn uitgevoerd, waardoor het onderzoek pas volgend jaar herhaald kan zijn.
Aanvullende proef
De NVWA wil zoveel mogelijk voorkomen dat de aanpak van fysio 38 en 18 met één jaar vertraagt. Op basis van de resistenties van rassen waarop de ziekte is aangetroffen en informatie uit een ander onderzoek, kan met enige waarschijnlijkheid voor zeven van de acht vondsten in 2022 voorspeld zijn om welk fysio het gaat. De NVWA verwacht dat vijf van de vondsten veroorzaakt zijn door fysio 38 en twee van de vondsten door fysio 18. De NVWA heeft een aanvullende proef ingezet op twee vondsten die vermoedelijk veroorzaakt zijn door fysio 18.
Voorzorgsmaatregelen
Twee vermoedelijke vondsten van fysio 38 liggen aanzienlijk noordelijker dan eerdere vondsten van fysio 38. Het betreft de omgeving ten westen van Slochteren. Drie andere vermoedelijke vondsten van fysio 38 liggen in de nabijheid van vijf eerdere vondsten van dit fysio uit de jaren 2021 en 2020. Deze in totaal acht locaties liggen in een strook noord-zuid tussen Wedde en Ter Apelkanaal.
De NVWA adviseert telers in beide gebieden om voorzorgsmaatregelen te nemen, zoals het mijden van risicovolle plekken. Dit zijn met name lage plekken, laadplaats rooivruchten, plekken waar bagger uit sloten is opgebracht. En het schoonmaken van machines en het voorkomen van verstuiven van grond. Tevens adviseert de NVWA om in overleg te treden met de pootgoedleverancier over beschikbaarheid van (gedeeltelijk) resistente rassen voor fysio 38 voor teelt 2024.
Kerngebieden
Twee vermoedelijke vondsten van fysio 18 van wratziekte liggen in zuidoost Drenthe. De NVWA adviseert om uit voorzorg kerngebieden fysio 18 in te stellen rondom deze twee vermoedelijke vondsten. Door het instellen van een kerngebied zijn telers verplicht om aardappelen te telen volgens de resistentienormen voor kerngebieden fysio 18.
Bron: NVWA
