Eind juli deed onderzoekorganisatie IRS een oproep om percelen aan te melden voor het aanleggen van een proefveld ter voorkoming van stengelaaltjes bij bieten. IRS beseft dat akkerbouwers niet graag te koop lopen met wortelrot op het perceel, maar wist toch twee geschikte locaties (minimaal 0,2 hectare waar stengelaaltjes voorkomen) te vinden voor dit onderzoek.
Elma Raaijmakers (IRS): “Helaas is één van die percelen vanwege de natte weeromstandigheden afgevallen. Hierdoor was het niet mogelijk om op tijd groenbemesters te kunnen zaaien. Op dit perceel gaan we in 2016 wel een andere proef aanleggen met stengelaaltjes. Het andere perceel ligt in Zeeland en daar waren de omstandigheden begin september goed genoeg om groenbemesters in te zaaien.” IRS richt zich op alle facetten van de bietenteelt. Van zaaizaad tot geoogste bieten en alle fasen in het groeiproces die ertussen zitten. In het onderzoek werkt het IRS veel samen met collega-instituten, universiteiten en bedrijven in binnen- en buitenland. Het specifieke onderzoek naar stengelaaltjes ontstond nadat IRS in samenwerking met Suiker Unie een inventarisatie had gemaakt naar dit nog altijd gevoelige onderwerp: “Stengelaaltjes komen vaker voor dan menigeen denkt. Op 2.500 hectare (van de in totaal ongeveer 65.000 hectare) waarop bieten worden geteeld zitten stengelaaltjes in de grond.”
Verschillen in voorvrucht
IRS onderzoekt op het proefveld met name het effect van de groenbemesters. Om de verschillen te kunnen zien wordt er ook een ‘zwarte braak’ op het proefveld aangelegd: “Het is zoeken naar verschillen. Op de diverse veldjes is gele mosterd, Italiaans zaaigras en bladrammenas gezaaid.” Het perceel in Zeeland wordt straks omgeploegd en in het voorjaar worden er verschillende bietenrassen gezaaid. De verschillen met de veldjes waar geen groenbemester is gezaaid (de zwarte braak, red.) zullen volgens Raaijmakers dan pas duidelijk zijn: “Er is nog heel weinig over bekend, vandaar ook dit onderzoek. We letten vooral op verschillen in voorvrucht. Na afloop van deze proeven hopen we dan telers gericht advies te kunnen geven over de inzet van groenbemesters, maar ook te kunnen zeggen welk bietenras het beste is.”
Geen Vydate beschikbaar in 2016
Volgens Raaijmakers is de aanwezigheid van stengelaaltjes iets ‘waar telers mee om moeten leren gaan’. Dure oplossingen zoals het onder water zetten van percelen, hetgeen in de bollenteelt vaak wordt toegepast, is voor akkerbouwers in de meeste gevallen geen reële optie. Wel pleit IRS voor het inzicht krijgen in en bewustwording over de aanwezigheid van de stengelaaltjes. De noodzaak hiertoe zal nog belangrijker worden omdat het middel Vydate 10G in 2016 vermoedelijk tijdelijk niet beschikbaar is. In de teelt van suikerbieten is geen ander granulaat toegelaten voor het beperken van schade door aaltjes (of emelten): “De consequentie kan zijn dat bietentelers nog meer te maken krijgen met wortelrot. Ons advies: als je kunt switchen van perceel, doe dat dan nu.” Maar ook andere aaltjes dan stengelaaltjes kunnen schade veroorzaken in suikerbieten. Zo komt schade door vrijlevende wortelaaltjes (trichodoriden) vaak voor op plekken waar de pH te laag (lager dan 5,0) is of waar weinig organische stof in de grond zit. Het verhogen van de pH door te bekalken kan schade beperken en het toevoegen van bijvoorbeeld compost om de organische stof te verhogen reduceert schade als dit aaltje op een perceel aanwezig is.
Raaijmakers: “Helaas past een dergelijke switch niet altijd in het bouwplan. In het geval van stengelaaltjes zeggen wij: rooi zo vroeg mogelijk.” De resultaten van het eerste stengelaaltjes proefveld worden eind november 2016 gepubliceerd door IRS.
Meer informatie
IRS
Van Konijnenburgweg 24
4611 HL Bergen op Zoom
T.: +31 (0)164 274400
E.: irs@irs.nl
W.: www.irs.nl
