De consumentenprijsindex van brood is in januari 2022 uitgekomen op 108 punten (2015=100), 3 procent hoger dan twee maanden ervoor en 4 procent hoger dan in januari 2021. De verkoopprijzen van producenten van brood en broodproducten zijn de afgelopen twee maanden ook gestegen en uitgekomen op 111 punten, 5 procent hoger dan een jaar eerder. De tarweprijs af boerderij lag in januari op 167 punten, 25 procent hoger dan in januari 2021.
Prijsontwikkeling
De afgelopen jaren was de prijs van brood stabiel. Dit komt doordat de industrie de grondstofvoorziening en de bijbehorende prijsrisico’s afdekt met contracten. De consumentenprijzen en producentenprijzen zijn dan ook op korte termijn weinig gevoelig voor veranderende telersprijzen.
Productiekosten in bakkerijen steeds hoger
De stabiele prijssituatie is de afgelopen maanden echter aanzienlijk veranderd. De consumentenprijsindex van brood is in januari 2022 uitgekomen op 108 punten (2015=100), 3 procent hoger dan twee maanden ervoor. Door de oplopende grondstof- en energieprijzen zijn de productiekosten in de bakkerijen hoger geworden.
De verkoopprijzen van producenten van brood en broodproducten stegen de afgelopen twee maanden en zijn uitgekomen op 111 punten, 5 procent hoger dan in november 2021 en ook 5 procent hoger dan een jaar eerder.
Telersprijzen stegen fors in januari 2022 door tekort
Bij de start van het seizoen 2021-2022 – in augustus vorig jaar – daalden de telersprijzen eerst naar 136 punten, maar stegen daarna fors om in januari 2022 uit te komen op 167 punten. Dat is 3 procent lager dan in november, maar 33 punten (25 procent) hoger dan een jaar eerder.
Er is wereldwijd een grote vraag naar tarwe (onder andere vanuit China), terwijl de voorraden krap zijn. Het leidt tot hogere prijzen. De huidige telersprijsindex voor tarwe is afgelopen periode fors opgelopen en met 167 punten 65 procent hoger dan twee jaar eerder.
Oorzaken stijging van tarweprijs
De opgelopen tarweprijs kent een mix van oorzaken. De hoge tarweprijzen blijken vooral het gevolg van een wereldwijd tekort aan maaltarwe van de beste kwaliteit. Dit tekort is onder meer het gevolg van tegenvallende groeiomstandigheden in diverse teeltregio’s en beperkte voorraden. Ook de moeizame aanloop naar het seizoen 2022-2023 op het noordelijk halfrond heeft een prijsopdrijvend effect. Onder andere droogte in het Zwarte Zeegebied en Noord-Amerika geven de nieuwe oogst een ongunstig vooruitzicht.
De VS en de EU vormen samen met Rusland de top 3 van tarwe-exporteurs in de wereld. Hoe kleiner de voorraden, des te lastiger tegenvallers in de oogst kunnen worden opgevangen. Dat heeft een prijsopdrijvend effect. Tenslotte wordt de prijs ondersteund door de enorme wereldwijde vraag.
Bovendien is er ook meer vraag naar tarwe voor de productie van bio-ethanol. Dit is een gevolg van de hoge energie- en brandstofprijzen. Ook valutaire ontwikkelingen, zwakte in de grondstoffenmarkten, de omikronvariant van het coronavirus, maar vooral de zeer sterk opgelopen geopolitieke spanningen hebben effect op de tarwemarkt.
Welke invloed heeft de Oekraïne-crisis op de tarweprijs?
De Oekraïne-crisis leidt ertoe dat tarwe-export uit Rusland en Oekraïne (samen goed voor 30 procent van de mondiale tarwe-export) is stilgevallen. Er zijn grote zorgen of er nu graangewassen en oliehoudende zaden ingezaaid en geoogst gaan worden in Oekraïne. Hierdoor is de mondiale beschikbaarheid van voldoende tarwe zeer onzeker geworden, wat de prijzen opdrijft. De toch al hoge tarweprijzen zijn fors verder opgelopen en zullen voorlopig hoog blijven.
Overigens komt Nederlandse broodtarwe en meel vooral uit Frankrijk en Duitsland, maar ook die worden vanwege de mondiale situatie duurder. De crisis zal naar verwachting ook van invloed zijn op de omvang van de komende oogst in Oekraïne en de Russische export.
De sterk opgelopen energieprijzen hebben ook effect op logistieke kosten en de productiekosten van brood. De prijs die de consument voor brood moet gaan betalen zal naar alle waarschijnlijkheid hoger worden. De crisis heeft ook impact op de beschikbaarheid van kunstmeststoffen, waarvan Rusland en Belarus belangrijke exporteurs zijn. De beperkte beschikbaarheid van kunstmest kan een negatieve invloed hebben op zowel de inzaai als de opbrengstverwachting van het voorliggende seizoen.
Bron: Agrimatie
