Voldoende water om hoogwaardige gewassen te kunnen telen is al ruwweg 50 jaar niet meer vanzelfsprekend in Brabant. Daarom doen boeren en tuinders veel om op hun gronden water beter vast te houden en slimmer te gebruiken. Boeren zijn belangrijke waterbeheerders, gezamenlijk beheren zij bijvoorbeeld 8 á 9 keer zoveel kilometer water de waterschappen.
ZLTO dient deze week haar projectaanvraag in bij de provincie Noord-Brabant voor het project ‘Wel goed water BLIJVEN geven’. Een nieuw project om boeren te ondersteunen bij het nemen van waterbesparende maatregelen, opvolger van het project Wel Goed Water geven dat de afgelopen drie jaar is uitgevoerd. De komende twee jaar zullen ruim 100 nieuwe boeren 600.000 euro subsidie ontvangen voor watermaatregelen. De betreffende boeren leggen hier zelf zo’n 1½ à 2 miljoen euro bij.
Extreem weer
Ons weer wordt extremer: milde winters met heftige plensbuien gevolgd door kurkdroge zomers. Boeren merken dit als eersten, op dit moment zijn de landerijen drijfnat terwijl in de zomer de gewassen dreigen te verdrogen. Zaak dus om nu het overvloedige water vast te houden in het grondwater, om binnenkort te kunnen beregenen. Op 1 april besluiten de Brabantse waterschappen of er in april en mei een beregeningsverbod op grasland geldt l. ZLTO roept de waterschappen op om daar van af te zien. ZLTO vraagt de provincie en de TBO’s om ons daarin te steunen. Met ‘Wel goed water BLIJVEN geven’ leveren boeren een significante bijdrage aan de gezamenlijke uitdaging van de beschikbaarheid van grondwater, dat verdient waardering door overheden en natuurorganisaties
“Boeren en tuinders steken veel geld en energie in het vasthouden van water. Daardoor wordt de grondwaterstand aangevuld, waardoor beregenen minder snel aan de orde is. Mocht er een droge periode komen dan moet beregening toegestaan zijn als waardering voor deze inzet van agrariërs.” zegt Adrie Bossers, ZLTO-bestuurslid.
‘Wel goed water BLIJVEN geven’
Met dit nieuwe project komt er subsidiegeld beschikbaar voor ondernemers die actief willen werken aan subirrigatie (ondergronds beregenen), waterconservering en verbetering van het watervasthoudend vermogen van gronden. Het huidige subsidieproject loopt af (www.zlto.nl/welgoedwatergeven) en het beschikbare budget is besteed. Inmiddels is er in Midden- en Oost-Brabant zelfs een wachtlijst van ondernemers die ook willen investeren. Het project ‘Wel Goed Water BLIJVEN Geven’ zal ervoor zorgen dat ook deze agrariërs waterbesparende maatregelen zullen realiseren. De focus ligt voornamelijk op de aanleg van stuwen, slootbodemverhogingen en slimme manieren van irrigatie.
Peilbuizenkaart
Op 1 april beslissen de waterschappen over een eventueel beregeningsverbod op grasland in april en mei. Dit doet men op basis van de bijgevoegde peilbuizenkaart.
Boeren geven water
Op dit moment doen boeren al jarenlang veel om te zorgen voor voldoende grondwater, vooral op het gebied van het vasthouden van water in de sloten, het opvangen van dakwater, het aanpassen van de bodem en aanleggen van slimme irrigatie. Tweederde van de boeren die beregenen heeft een bedrijfswaterplan. Op basis van deze 2000 plannen weten we hoeveel en welke soort maatregelen zij sinds 2014 hebben genomen. Naar inschatting van de ZLTO-waterexperts tellen deze maatregelen op tot een jaarlijks behoud van zo’n 1.250.000 m³ water.
- 1300 bedrijven die het erfwater/dakwater opvangen op het eigen bedrijf (en niet laten weglopen in de sloot)
- 800 stuwtjes in boerensloten, die door agrariërs zelf worden beheerd om water langer vast te houden (de zgn. LOP-stuwtjes)
- 700 bedrijven die deelnamen aan Beregeningssignaal of een andere waterzuinige vorm van water toedienen
- 600 bedrijven die andere, minder droogte gevoelige gewassen zijn gaan telen
- 400 bedrijven hebben op voorhand een hoger waterpeil van het waterschap geaccepteerd. Hoewel daarmee de kans op wateroverlast toeneemt, weegt het belang van minder droogteschade hoger.
- 350 bedrijven hebben een sloot gedempt, waardoor de neerslag minder snel wordt afgevoerd
- 300 bedrijven hebben maatregelen getroffen om het watervasthoudend vermogen van hun grond te vergroten
- 250 bedrijven hebben peilgestuurde drainage of subirrigatie aangelegd om water langer onder hun perceel te houden of om water in te brengen onder hun perceel (ondergrondse beregening)
- 250 bedrijven hebben een deel van hun slootbodem verhoogd. Daardoor wordt minder snel water afgevoerd
- 200 bedrijven hebben een afsluitklep voor hun duiker geplaatst, om water langer vast te houden
150 bedrijven hebben een duiker hoger in hun sloot gelegd, waardoor deze gaat functioneren als een drempel. Hierdoor wordt alleen bij hoog slootpeil water afgevoerd.
Bron: ZLTO
