Luzerneteelt scoort uitstekend als het gaat om klimaat en milieu en verdient daarom aandacht in het Nationaal Strategisch Plan, de uitwerking van het nieuwe Europese landbouwbeleid.
Dat blijkt uit onderzoek van CLM Onderzoek en Advies in opdracht van de Provincie Zeeland en Groenvoederdrogerij Timmerman. CLM Onderzoek en Advies onderzocht hoe luzerne een rol kan spelen in het toekomstig Europese landbouwbeleid; dat in 2023 zal ingaan.
Het rapport werd op 25 januari 2021 aangeboden aan Jo-Annes de Bat, gedeputeerde voor landbouw in Zeeland door Peter Leendertse (CLM), die het onderzoek heeft geleid. Jo-Annes de Bat: “Als provincie zullen we ons, met andere provincies, inzetten om luzerne een onderdeel te laten worden van het Nationaal Strategisch Plan. Daarmee komen er mogelijkheden om subsidie te krijgen om luzerne breder in te zetten voor een volhoudbare landbouw.”
Eiwitgewas van eigen bodem
Nieuw is luzerne zeker niet. Al jarenlang wordt deze vlinderbloemige plant op zo’n 7.000 tot 8.000 hectare geteeld. Waarvan ¾ akkerbouwmatig en de rest door veehouders, vaak in een mengteelt met gras en klaver. Als eiwitgewas van eigen bodem past het prima in het rantsoen van paarden, koeien, pluimvee en huisdieren. Akkerbouwmatig verloopt de teelt en oogst meestal in samenwerking met groenvoederdrogerijen.
Broeikasgasemissie
De nieuwe doelstellingen van het landbouwbeleid op het gebied van gezonde bodem, klimaat, biodiversiteit en gewasbescherming, plaatsen luzerne opnieuw in de schijnwerpers. De broeikasgasemissie van de luzerneteelt is tot wel 10x lager dan van grasteelt. Met name omdat luzerne zelf stikstof bindt en geen stikstofkunstmest nodig heeft.
Ook vergeleken met andere akkerbouwgewassen, als aardappelen en tarwe, emitteert luzerne weinig. Het drogen van luzerne kost wel energie en draagt bij aan de broeikasgasemissies. Al is die klimaatvoetafdruk de afgelopen decennia door procesverbeteringen al met 40% verkleind ten opzichte van 1990.
Luzerne als rustgewas
Luzerne, als 2- of 3-jarig rustgewas in een akkerbouwplan; wortelt zeer diep en levert zo een belangrijke bijdrage aan zowel de CO2 vastlegging als aan een gezonde bodembiologie. Bovendien is luzerne weinig ziektegevoelig en komen er nauwelijks plagen in voor waardoor chemische gewasbeschermingsmiddelen minimaal nodig zijn. Als luzerne voor de vergroening wordt geteeld, is chemische gewasbescherming zelfs verboden.
Biodiversiteit
Ook op andere thema’s, als bemesting en waterverbruik, scoort luzerne beter dan gras, zo stelden de onderzoekers vast. De biodiversiteit, een ander belangrijk thema in het nieuwe landbouwbeleid, is gediend bij de teelt van luzerne. Het biedt, mits niet te vaak gemaaid en ten minste één keer (maar soms ook vaker) in bloei komt, een goede leefomgeving voor vogels, vlinders en bijen. Ook blijft bij een 2 of 3 jarige luzerne teelt de bodem het gehele jaar bedekt. Wat ook positief is voor de biodiversiteit.
De onderzoekers van CLM stelden vast dat de telers van luzerne al deze voordelen nog onvoldoende tot waarde kunnen brengen. Dit terwijl dat maatschappelijk gezien gewenst is. Het is daarom zaak om vanuit de markt de vraag naar luzerne te stimuleren. Bijvoorbeeld door het stimuleren van luzerne als eiwitbron in veevoeding.
Maar zeker zo belangrijk is het om vanuit de overheid de maatschappelijke meerwaarde te belonen, door in het Nationaal Strategisch Plan de teelt van luzerne te bevorderen, bijvoorbeeld door een toeslag aan de teler. Voorts sluit luzerneteelt goed aan bij de in 2021 af te sluiten Green Deal Vlinderbloemigen, als onderdeel van de Nationale Eiwitstrategie die in december 2020 door minister Schouten is uitgebracht.
Langs die wegen kan luzerne – meer dan nu het geval is – onderdeel gaan vormen van een gezond bouwplan op akkerbouwbedrijven in héél Nederland.
Bron: Provincie Zeeland
