"Betere benutting en meeropbrengst"

Een betere benutting van mest, het verbeteren van bodemleven en het voorkomen van uitspoeling. Proeven en ervaringen uit de praktijk laten zien dat met de compostverbeteraar Compost-O van Rinagro voor akkerbouwers flinke voordelen te behalen zijn.

Het product bevat speciale gepatenteerde bacteriën die eiwitten niet afbreken, maar omzetten in voor de plant goed opneembare ammoniumstikstof. “En dus meer mogelijkheden aan de plant geeft om efficiënter en beter te groeien.”

Compost-O

Feitelijk wordt Compost-O in de markt gezet om te composteren en vaste mest te mineraliseren zonder te beluchten. Met AgriMestMix heeft Rinagro sinds 2010 echter een vergelijkbaar product. Dat is een vloeistof met een gepatenteerde aerobe bacteriecultuur, die aan de mest wordt toegevoegd. Effect is volgens de leverancier minder emissies van ammoniak(geur), methaan én lachgas, betere werking in de bodem, een sterkere beworteling en betere groei van de plant. “Onze focus lag altijd op de veehouderij”, legt Leroy Bult van Rinagro uit. “Het principe slaat echter aan in de markt. De interesse in de akkerbouw is behoorlijk, ook omdat telers zeer nauwkeurig zijn met de meststoffen, die ze toedienen. In de akkerbouwsector gaan we de boer op met Compost-O, dat weer zwaarder is qua bacteriecultuur in vergelijking met AgriMestMix. Dat moet ook omdat daar in korter tijdbestek behandeling moet plaatsvinden, omdat telers vaak geen mest in eigen opslag hebben.”

Meerjarige veldproeven

Rinagro heeft op verschillende plekken meerjarige veldproeven lopen. Onder andere in Duitsland (BIOCAS Interreg) en Leeuwarden. “In 2019 was de proef in suikerbieten gericht op AgriMestMix met de terugrekening naar gelijke stikstof in dierlijke mest. Ondanks een lagere mestgift hadden wij met ons product eenzelfde opbrengst. Een jaar later hebben we de proef opnieuw gedaan, maar dan met een gelijke dosering van alle mestsystemen. Daar hadden we het beste resultaat met het hoogste eiwitgehalte in wintertarwe én een meeropbrengst van vijf procent. Vorig jaar lag de zetmeelaardappelteelt in de proeven centraal. De behandeling met Compost-O leidde tot het hoogste zetmeelgehalte én veertien procent meeropbrengst.”

Proefvelden — *Bezichtiging van de proefvelden in Duitsland.*

Aerobe bacteriën

De kunst is volgens Bult om te profiteren van de zuurstofrijke bacteriën in de mest, de zogenoemde aerobe bacteriën. “Hierdoor wordt de mineralisatie die normaliter pas op het land begint en laat vrijkomt, naar voren gehaald. Nutriënten zoals eiwitvormen worden gemineraliseerd onder zuurstofrijke omstandigheden, bacteriën houden stikstofvormen vast in lichaamseiwitten die goed opneembaar en uitwisselbaar zijn voor de plant. De stikstofbenutting verkrijgen we door aminozuren aan de plant aan te bieden. Hierdoor krijgt de plant veel meer mogelijkheid om zich te ontwikkelen en te groeien. Resultaat is een hoger eiwitgehalte en een meeropbrengst met minder bemesting.”

Rinagro kijkt inmiddels verder. Bijvoorbeeld toevoeging van de vloeistof met het composteren van bermgras, waarbij het principe met Compost-O wezenlijk anders is als bokashi. “Het wordt niet afgedekt. Aanvankelijk was er daarom de angst voor emissies en uitspoeling. Maar omdat de bacteriecultuur stikstof bindt, is er een sterke reductie van emissies en krijg je juist geen uitspoeling.”

Verbeteren bodemgesteldheid

Kern van het uitrijden van compost is vanzelfsprekend het verbeteren van de bodemgesteldheid. Met de toevoeging van Compost-O wordt dit verder versterkt. “Voldoende van het juiste bodemleven zorgt voor luchtigheid in de grond. Omdat we in de bodem een gebrek hebben aan zuurstofrijk bodemleven, treedt bodemverdichting op. Als je het kan omdraaien en er voor kunt zorgen dat het juiste zuurstofrijke bodemleven terugkeert, krijg je een bodem die zichzelf luchtig houdt. Dit zorgt er vervolgens weer voor dat de plant ruimte en beter benutbare voedingstoffen ter beschikking heeft om efficiënter te groeien, door betere en diepere beworteling. Humusopbouw, water regulerend vermogen en de mogelijkheid tot het opnemen van sporenelementen zijn de grote pluspunten van Compost-O.”

Compost-O kan in principe ook worden uitgereden over het veld. De veldspuit dient wel honderd procent pesticidenvrij te zijn. Doordat steeds meer akkerbouwers de samenwerking zoeken met veehouders is het toevoegen van de vloeibare zuurstofminnende bacteriën aan drijfmest of, in het geval van Compost-O, aan compost of vaste mest een interessante optie. “Meststromen gaan, mede door het wegvallen van de derogatie, steeds meer een plek vinden. Ook in de akkerbouw.”

Interessant voor gemeenten en composteerders

De toevoeging van Compost-O is ook interessant voor gemeenten en composteerders. “We zetten het product dus breed in, omdat men overal de voordelen wel ziet. Zo zijn we ook bezig met het toepassen van een soortgelijk product in vijvers met het oog op algengroei en de uitspoelingsproblematiek. Daarnaast kijken we naar compostering van bijvoorbeeld de Japanse duizendknoop en jakobskruiskruid. Met het composteren van bermgras en de toevoeging van Compost-O® zien we al dat we de kiemkracht uit de zaden van bijvoorbeeld distels en ridderzuring halen. Dat is voor de akkerbouw natuurlijk wel belangrijk omdat je geen distels of ridderzuring door je bemesting op je land wilt hebben. ”

De producten van Rinagro vinden in Duitsland gretig aftrek. Ook in Nederland ontdekken steeds meer akkerbouwers de voordelen van Compost-O. “Zo zijn er akkerbouwers die de digestaat uitrijden over de percelen. Het nadeel is dat digestaat ook nogal wat ziekteverwerkers bevat, die letterlijk wormen en bijbehorend bodemleven dood maken. Nadat Compost-O over de percelen was verneveld, zag je planten aan de bovenkant weer bewortelen en keerde langzaam maar zeker ook het bodemleven terug. Met het oog op renewable fertilizers is deze reststroom, mits op de juiste manier behandeld, dus interessant.”

Proeven gaan verder

De proeven van Rinagro gaan ondertussen verder. Zo worden er in Duitsland pilots/testen uitgezet om te kijken naar de combinatie paardenmest en een behandeling met Compost-O. “Omdat daar door dumping veel sprake is van uitspoeling van de meststoffen.” Ook bij het kantoor van Rinagro in Leeuwarden zijn veldjes uitgezet waar een groep van vier stagiaires de effecten aan het monitoren zijn. “Dus er is ontzettend veel beweging op dit gebied.”