Met de Sectoraanpak Nitraat werkt de akkerbouwsector actief aan het beperken van nitraatuitspoeling naar het bovenste grondwater. Het doel daarbij is om onder de Europese norm van 50 milligram nitraat per liter in het bovenste grondwater te blijven.
Een belangrijke pijler hierin is het meten van minerale stikstof (Nmin) in de bodem na de oogst, in het najaar.
Nmineraal-analyse als indicator én leerinstrument
Voor het inschatten van het risico op normoverschrijding in het bovenste grondwater is een Nmineraal-analyse op een diepte van 0–90 centimeter een goede indicator. Een bemonstering in het najaar geeft inzicht in de kans op nitraatuitspoeling. Tegelijk laten de resultaten meer zien over het teeltmanagement. Denk aan de bemestingshoeveelheid, het type meststoffen en het moment van toediening. Met dit inzicht kan de teler zijn teeltstrategie verder verbeteren.
Bemonsteren in drie lagen geeft waardevol inzicht
Door de metingen op te splitsen in drie lagen van 30 centimeter: 0 – 30 centimeter, 30 – 60 centimeter en 60 – 90 centimeter krijgt de teler waarde waardevolle informatie over de herkomst en mogelijke oorzaken van resterende stikstof in de bodem.
Stikstof in de bovenste laag (0–30 cm)
De minerale stikstof is recent en niet opgenomen door het hoofdgewas of vanggewas. Mogelijke oorzaken hiervan kunnen zijn:
- Overmatige stikstofbemesting (gift niet afgestemd op gewasbehoefte)
- Hoge mineralisatie (de bodem levert meer stikstof dan het gewas kan opnemen)
- Te late bemesting (stikstof blijft onbenut achter in de bouwvoor)
- Verkeerde meststofkeuze (past niet bij de opnamecurve van het gewas)
- Geen of slecht ontwikkeld vanggewas
- Vroegtijdig vernietigd vanggewas (stikstof komt weer vrij door mineralisatie)
Meer weten over mineralisatie, de invloed van de bodem, vanggewassen, stikstofopslag en de Nmineraal-analyse, bekijk de explainer van BO Akkerbouw.
Stikstof in de onderste laag (60–90 cm)
Stikstof, in de vorm van nitraat of ammonium, op deze diepte kan onder andere het gevolg zijn van:
- Extreme neerslag tijdens het groeiseizoen (nitraat)
- Onbenutte stikstof uit een vorige teelt die door neerslag buiten het bereik van de wortels is geraakt (nitraat)
- Mineralisatie van veen in de ondergrond tijdens droge perioden (ammonium)
Gericht meten is gericht verbeteren
Door de minerale stikstof in drie lagen te meten, krijgt de teler inzicht waar de minerale stikstof zich in de bodem bevindt en wat de mogelijke oorzaken zijn van het overschot. Met alleen een meting op de totale bodemlaag van 0 – 90 centimeter weet je enkel of er risico is op overschrijding van de nitraatnorm in het bovenste grondwater. Met gerichte acties kan de teler werken aan de verdere verbetering van de grondwaterkwaliteit en zorgen we samen dat we overal in Nederland onder de 50 milligram per liter nitraat in het bovenste grondwater komen.
Bron: BO Akkerbouw
