ZLTO heeft vorig jaar het bodempaspoort ontwikkeld. Een digitaal registratiesysteem voor boeren om inzicht te krijgen in de kwaliteit van hun en andere percelen. Om de bekendheid te vergroten en om een database op te bouwen wordt de komende maanden een serie veldmiddagen gehouden.
Het bodempaspoort bevat gegevens over bodemkengetallen, het gebruik en de teelthistorie. Het geeft op den duur toegang tot informatie over de kwaliteit van een perceel. Wanneer het bodempaspoort goed gevuld is en de gegevens geïnterpreteerd worden naar de bodemkwaliteit, kunnen wellicht ook pachtprijzen worden bepaald die recht doen aan de kwaliteit van de grond. Het Groen Ontwikkelfonds Brabant (GOB) van de provincie Noord-Brabant verwacht sinds 1 januari van zijn pachters dat zij een bodempaspoort opstellen aan het begin van de verhuurperiode en dat deze wordt bijgehouden gedurende de huurperiode.
Systeem vullen
Op dit moment is het systeem nog vrijwel leeg. ZLTO haalt de informatie deels van openbare databronnen. Om het systeem verder aan te vullen moeten boeren zelf informatie gaan bijhouden over hun percelen. Voor een deel zal dit bestaan uit vaak beschikbare bodemanalyses, die na toestemming van de boer ontsloten kunnen worden. Nieuw zijn visuele waarnemingen aan profielkuilen, die veel waardevolle informatie opleveren over de bodemkwaliteit. Boeren kunnen eind deze maand het bodempaspoort invullen via www.bodempaspoort.nl. ZLTO kan daarbij helpen. Er is een handleiding met veel beeldmateriaal om de profielkuilbeoordeling uit te voeren.
Voor boeren die een toelichting willen op het paspoort en aan den lijve willen zien hoe je informatie uit de bodem haalt, houdt ZLTO de komende maanden een reeks veldmiddagen, verspreid over Brabant. Leden van ZLTO kunnen zich daarvoor inschrijven.
Tijdens de veldmiddagen wordt het bodempaspoort toegelicht en wordt uitleg gegeven over de visuele waarnemingen aan een profielkuil. ‘Wanneer boeren informatie hebben verzameld en geanalyseerd, kunnen ze effectief maatregelen nemen om de kwaliteit van hun bodem te verbeteren’, zegt Arno Peekel, ZLTO-specialist Bodem. ‘Daar kunnen wij bij helpen.’
In de praktijk
In het najaar is bij boeren de praktische toepasbaarheid van het bodempaspoort onderzocht. Vijftien leden werkten hieraan mee, waaronder akkerbouwers, melkveehouders en boomtelers. Is het eenvoudig om het bodempaspoort in te vullen? Is het met de handleiding mogelijk om de profielkuil te beoordelen?
Boomkweker Marcel Michels in Hilvarenbeek verdiept zich al enkele jaren in de bodemkwaliteit van zijn percelen. Hij heeft 5,5 hectare in eigendom. Daarnaast pacht hij 22 hectare van particulieren en boeren. De grond wisselt nog wel eens. Hij weet niet altijd wat hij huurt of koopt. Met het bodempaspoort hoopt hij meer inzicht te krijgen in de perceelhistorie van zijn eigen gronden. Samen met een student van HAS Hogeschool heeft hij onlangs op twee percelen profielkuilen gegraven en visuele waarnemingen gedaan tijdens de eerste reeks veldmiddagen. Op één deel groeien de gewassen goed, op een ander, natter deel doen ze het minder goed.
Verschuiving
‘Toen we een profielkuil groeven, kon ik al snel zien wat de verschillen in kwaliteit veroorzaakt en kon ik direct probleemoplossende maatregelen toepassen. Ik zal vaker een profielkuil graven voordat ik nieuwe gronden in gebruik neem.’ Rik Lagendijk in Diessen en Robert Oomen in Gilze hebben ook studenten op bezoek gehad. Ze zijn het erover eens dat de bodem de basis is van je bedrijf, ook voor melkveehouders. Oomen: ‘Jarenlang lag de nadruk op groei, nu op optimalisering van onze gronden. Eerst bewerkten we de gronden allemaal op dezelfde manier, nu zie je een verschuiving naar een perceelspecifieke aanpak.’
Volgens Lagendijk moet je als ondernemer goed overwegen wat je anders gaat doen. ‘Dat kan niet zonder een goede bodemanalyse en inzicht in het gebruiksverleden.’ Hij wil graag op een verantwoorde manier met zijn gronden omgaan, maar beseft ook dat hij sommige gepachte percelen maar tijdelijk in gebruik heeft. ‘Grondbewerking vergt een langetermijnaanpak. Verpachters zouden ook een bijdrage kunnen leveren in het proces van bodemverbetering door gronden langer te verpachten.’
Geen excuus
Oomen ziet een precedentwerking: ‘Als je meedoet met het bodempaspoort, kun je laten zien dat je goed bezig bent en wordt het wellicht makkelijker om gronden te huren.’ Boomkweker Michels denkt dat het bodempaspoort alleen werkt als alle boeren meedoen. ‘Met de strengere beleidsnormen hebben we geen keuze meer. We moeten het inpassen in onze bedrijfsvoering.’ De meeste adviseurs zijn te weinig in het veld, vinden ze alle drie. ‘Het bodempaspoort van ZLTO drukt je met je neus op de feiten. Je krijgt weer gevoel bij het bodemleven.’
Bron: ZLTO
