De graanoogst is de afgelopen weken begonnen. Al eerder zijn ook bollenpercelen gerooid en er zijn hier en daar vroege aardappels, plantuien of andere gewassen geoogst. Op deze vrijkomende percelen is de zomerperiode bij uitstek geschikt om de grond te verbeteren en voor te bereiden op het volgende teeltseizoen.
Dat klinkt nog ver weg, maar sommige maatregelen zijn effectiever als ze eerder zijn genomen.
Bekalken voor de bieten
Op kalkarme grond, zoals zand- of dalgrond, daalt de pH jaarlijks. Het meest geschikte moment om een reparatie- of onderhoudsbekalking uit te voeren, is voor de bieten. De streef-pH is afhankelijk van het bouwplan. Om deze te berekenen, is de kalkapplicatie van IRS snel en nauwkeurig, gebaseerd op de meest actuele pH-adviezen.
Op oude kleigronden neemt de hoeveelheid kalk in de loop der jaren zover af dat de pH daalt. Bij IRS Diagnostiek zijn dit voorjaar een aantal monsters binnengekomen die afkomstig waren van kleigronden waarvan de pH te laag was. Dit kan ook pleksgewijs voorkomen.
Werken aan grondverbetering
Naast bekalken zijn droge omstandigheden ook geschikt om percelen vlak te leggen of te draineren.
In het voorjaar kwam variatie in de bodemstructuur tot uiting als een vochttekort ging opspelen. Het verhelpen van een verdichte laag gebeurt het beste als de grond droog is. Een mogelijke aanpak is het combineren van een mechanische bewerking als woelen, gevolgd door het inzaaien van een goed wortelende groenbemester.
Stikstofruimte benutten
Ook is het advies van het IRS om nog beschikbare plaatsingsruimte voor de aanvoer van organische stof te benutten. Een groenbemester na graan met achtergelaten stro heeft stikstof nodig om te kunnen ontwikkelen. Er is uitsluitend nog een gebruiksnorm voor niet-vlinderbloemige groenbemesters die voor 1 september zijn gezaaid na granen, gras- of koolzaad en niet voor 1 februari zijn vernietigd.
Vroeg groenbemesters zaaien
Vroeg zaaien van een groenbemester heeft meerdere voordelen:
- de reductie van aanwezige bietencysteaaltjes of wortelknobbelaaltjes is groter naarmate een resistente groenbemester vroeger wordt gezaaid;
- de groenbemesterkeuze is groter doordat een aantal soorten na verloop van tijd minder kans van slagen hebben en uitsluitend bij tijdige zaai effectief zijn;
- hoe vroeger een groenbemester is gezaaid, hoe hoger de productie van effectieve organische stof (EOS) en de opname van stikstof is. Een voorbeeld: een op 1 augustus gezaaide bladrammenas produceert 1.600 kg EOS en neemt 175 kg stikstof op, terwijl dit een maand later respectievelijk 650 kg EOS en 80 kg stikstof is. Deze cijfers zijn bij benadering, omdat de groeiomstandigheden van grote invloed zijn.
De juiste keuze
De keuze voor een groenbemestersoort of -mengsel is afhankelijk van het doel, zoals aaltjesreductie, aanvoer van organische stof, structuurverbetering, stikstofvastlegging of -binding. In het IRS-Handboek Groenbemesters is veel informatie beschikbaar, gebaseerd op de laatste inzichten. Hoofdstuk 3 van dit handboek bevat onder andere een aaltjes-, bodemschimmel- en bodemplagenschema die helpen om de juiste keuze te kunnen maken.
Een grasachtige groenbemester is om verschillende redenen minder geschikt voorafgaand aan suikerbieten. Zo komt de vertering langzaam op gang waardoor stikstof deels te laat in het groeiseizoen beschikbaar komt. Daarnaast is het risico op ritnaald- of emeltenschade groter dan bij kruisbloemigen. Slakkenschade lijkt na bladrammenas erger te zijn. Engels en Italiaans raaigras zijn goede waardplanten voor rhizoctonia. Deze voorbeelden onderstrepen het belang van een uitgedachte groenbemesterkeuze. Niet voor niets wordt vaak onderstreept dat een groenbemester als volwaardige teelt moet worden beschouwd.
Meer weten?
De kengetallen voor de EOS-productie en stikstofopname van groenbemesters zijn ontleend aan het Engelstalige rapport ‘Cover crop reference values’, beschikbaar via het Handboek Bodem en Bemesting.
Voor specifieke informatie over groenbemesters in relatie tot de teelt van bieten bevat de IRS-teelthandleiding alle relevante informatie.
Bron en beeld: IRS
