Akkerbouwer Michiel Bus: “We zijn gestopt met het spuiten van insecticiden. Voorheen deden we dat wel uit angst voor een misoogst”
Michiel Bus en zijn vrouw Mirjam zijn agrarische ondernemers in de Wieringermeer. Samen met hun kinderen hebben ze een akkerbouwbedrijf en houden ze pluimvee. Het bedrijf is in de jaren dertig van de vorige eeuw opgericht, vlak na de drooglegging van de Wieringermeer. Inmiddels beslaat het bedrijf een kleine honderd hectare akkerbouw met aardappelen als hoofdteelt.
“Omdat consumenten voorheen geen gewassen aardappelen in een zakje wilden kopen in de supermarkt is mijn opa in de chips gegaan. Toen mijn vader het bedrijf in de jaren zeventig overnam is de overstap gemaakt naar de frietindustrie en daar leveren we nu nog steeds aan.”
Bouwplan
Bus heeft gekozen voor een één op vier teelt bij de aardappelen en hanteert die teeltmethode ook bij de bieten. De overige vijftig procent van zijn areaal gebruikt hij voor de teelt van wintertarwe. “Toen ik het van mijn vader overnam zijn we gestopt met de kool-, graszaad- en uienteelt.”
“In elke teelt ontstaan ziekten en plagen”
Het was ook in die tijd dat Bus besloot het over een andere boeg te gooien als het gaat om de teeltbegeleiding. “Ik ging mij afvragen hoe het komt dat we in de landbouw alleen maar dingen telen die ziek zijn of ziek worden. Als je aardappelen teelt, dan weet je van tevoren dat ze per definitie ziek worden. Dat geldt ook voor andere gewassen zoals tarwe: we telen zieke producten, want als we niets doen en geen bespuitingen uitvoeren dan ontstaan er ergens ziekten of plagen.”
Stichting Veldleeuwerik
Via de inmiddels opgeheven Stichting Veldleeuwerik kwam Bus in contact met collega’s die anders naar akkerbouwteelten kijken. “Dat heeft mijn ogen geopend. Doordat we bij bedrijven kwamen die met dezelfde problemen worstelden ontdekte ik dat er meerdere wegen naar Rome leiden. We zijn zelf gestopt met het spuiten van insecticiden. Voorheen deden we dat wel uit angst voor een misoogst.”
De familie Bus heeft een akkerbouwbedrijf in de Wieringermeer met als hoofdteelt aardappelen voor de frietindustrie
Risico-inventarisatie
Maar die kans is volgens Bus helemaal niet zo groot als je misschien zou denken: “Ik heb een lijstje gemaakt met alle risico’s op een rij. Als je bijvoorbeeld besluit niet tegen luizen te spuiten, dan is er geen kans op een misoogst.”
“Natuurlijke vijanden behouden”
Bus houdt daarbij teelten als pootgoed buiten beschouwing: “Bij pootgoed heb je kans op afkeur, dus dat ligt duidelijk anders. Maar voor de meeste andere teelten is vijf procent opbrengstderving in mijn ogen een aanvaardbaar risico, omdat je ook veel bespaart door niet te spuiten. Tijdens het spuiten worden ook alle natuurlijke vijanden kapot gespoten, waardoor je bijna zeker weet dat er vervolgbespuitingen moeten komen. Hetgeen je bespaart, loopt dan behoorlijk op.”
Mechanische onkruidbestrijding
Naast het stopzetten van de insecticide bespuitingen heeft Bus ook de onkruidbestrijding aangepast. “In alle teelten maken we gebruik van mechanische onkruidbestrijding: wiedeggen, schoffelen, ecoridgen en de vals zaaibedmethode. Een manier van werken die speciaal is ontwikkeld voor bodems waarin veel onkruidzaden voorkomen. Je maakt een zaaibed zaaiklaar, maar wacht vervolgens nog enige tijd met zaaien. De onkruiden die dan groeien eg ik weg voordat ik daadwerkelijk ga inzaaien.”
Bus: “De opbrengsten zijn niet hoger dan elders, maar we hebben ook geen last gehad van ziekten of plagen”
Biologisch
De visie van Bus sluit naadloos aan bij de filosofie van veel biologische telers, toch is Bus nog altijd een gangbare akkerbouwer: “De investeringen die ik doe, kunnen ook prima in de biologische landbouw gebruikt worden. Maar als we nu biologisch worden, dan heb je helemaal geen mogelijkheden meer om nog iets te corrigeren en dat gaat mij dan nog net even iets te ver.”
Wegvallen insecticide coating
Inmiddels zijn de teelten op het akkerbouwbedrijf in Middenmeer al twee jaar volledig vrij van insecticiden: “Ik heb nu gezien in die twee jaar dat we geen insecticiden meer spuiten, dat het gewoon kan. Het laatste jaar was extra spannend, omdat we voor het eerst suikerbieten hadden staan zonder insecticide coating. Maar het ging gewoon fantastisch. Daarmee zeg ik niet dat collega’s die wel iedere keer spuiten het niet goed doen, maar bij mij werkt het geweldig goed zonder al die ingrepen.”
“Het is eng, maar gewoon niet meer doen”
Bus vervolgt: “De opbrengsten zijn niet hoger dan elders, maar we hebben ook geen last gehad van ziekten of plagen en dus ook niet de kosten gemaakt voor het bestrijden ervan. Het is eng, maar we hebben gewoon besloten het niet meer te doen. En dat blijkt hier goed te werken. Misschien hebben wij geluk, omdat we dicht bij de kust wonen bijvoorbeeld. Of het ergens anders ook zo kan, durf ik niet te zeggen, maar op ons bedrijf kan het wel en daar ben ik heel blij mee.”
