Een mijlpaal voor het project Zoetwaterboeren. Het zoete drainagewater van de percelen stroomt niet langer weg naar de sloot, maar is geïnfiltreerd opgeslagen in de ondergrond. Later kan dit water worden gebruikt voor irrigatie, waardoor het bedrijf minder afhankelijk is van extern water en beter is voorbereid op droge periodes.
“Het was spannend om te doen”, vertelt Vince Kaandorp, projectleider van Deltares. “We hebben hier een Aquifer Storage and Recovery-systeem aangelegd: water opslaan in de ondergrond voor later gebruik. In de akkerbouw is dit relatief nieuw en draaiboeken ontbraken. We moesten eerst goed onderzoeken op welke diepte de ondergrond geschikt is, hoe het water moet zijn voorgezuiverd en hoeveel water er kan zijn opgeslagen. Op 23 meter diepte vonden we een laag grof zand die perfect werkt. Inmiddels slaan we het eerste water op met een snelheid van 8 m³ per uur.”
Toepassing in de praktijk
Het circulaire watersysteem is het resultaat van het project Zoetwaterboeren waarin verschillende partijen samenwerken op het akkerbouwbedrijf Hoeve Lotmeer. Deltares-onderzoeker Niels Mulder: “Van ontwerp tot uitvoering was het geen kwestie van het bellen van een leverancier. Het is een innovatief systeem en we leren veel over de toepassing in de praktijk. Met ons online meetsysteem kunnen we live volgen hoeveel water wordt opgeslagen en welk effect dat heeft op het grondwater.”
Zo werkt het circulaire watersysteem
Het circulaire watersysteem bestaat uit drie onderdelen:
- Regelbare drainage op de percelen, waarmee zoet drainagewater wordt ‘geoogst’,
- Bovengrondse opslag van 1.000 m³,
- Zuivering en infiltratie voor opslag in de ondergrond.
“De grilligheid van de neerslag blijft een uitdaging”, zegt Kaandorp. “Door pieken in neerslag tijdelijk te bufferen in de percelen en de bovengrondse opslag, hopen we het grootste deel van de winterse neerslag in de ondergrond te krijgen. Deze winter testen we of dat inderdaad lukt.”
Voorbereid op de toekomst
Hoeve Lotmeer ligt in een zeekleipolder, vier meter onder NAP. De voedselproductie in deze gebieden staat onder druk door langere droge periodes, waardoor brakke kwel tot in de wortelzone komt en zoet water voor beregening schaars wordt. Tegelijkertijd gelden er strenge eisen aan waterkwaliteit vanuit de Kaderrichtlijn Water. Door drainagewater op te vangen en op te slaan, vermindert het bedrijf afvoer nutriënten naar het Amstelmeer.
Dubbele winst: minder afhankelijk, betere waterkwaliteit
Akkerbouwer Klaas Schenk kijkt tevreden naar de toekomst: “Het circulaire watersysteem van het project Zoetwaterboeren levert dubbele winst: we hebben geen extern zoet water meer nodig en tegelijk beperken we de impact van ons bedrijf op de omgeving. Zo creëren we perspectief voor de akkerbouw van de toekomst, waarin klimaatverandering en waterkwaliteit belangrijke uitdagingen blijven.”
Bron: BO Akkerbouw
