Onder de naam Nedertarwe werkt Royal Koopmans met boeren en bakkers aan een lokale, duurzame keten. Het leverde commercieel directeur Bas Dolman de nominatie op voor de Food100, waarvan BO Akkerbouw partner is. “Ik beschouw dit vooral als een teamprestatie. Samenwerking levert waarde op voor iedereen in deze keten.”
BO Akkerbouw ging in gesprek met Bas Dolman. Lees het gesprek hieronder.
Gefeliciteerd met je nominatie als voedselveranderaar. Wat betekent dat voor jullie?
“Het is een mooi succes voor ons bedrijf én al onze ketenpartners. Royal Koopmans gelooft echt in ketensamenwerking. Ik vind het prachtig dat ik daar onderdeel van uitmaak.”
Pionier in graan
Al 178 jaar pioniert Royal Koopmans in graan. Wat drijft jullie?
“Wij zijn een Nederlands familiebedrijf uit Leeuwarden, dat er over 178 jaar nog steeds wil zijn. We gaan niet voor snelle winst, maar voor duurzame samenwerking. Nedertarwe is onze parel wat betreft pionieren, maar we innoveren ook in foodcoatings. Dat doen we met 165 medewerkers, die van hun ambacht bij ‘de molen’ houden. De Koopmans-jasjes die we met Kerst uitdeelden, draagt iedereen met superveel trots. En zo voel ik dat zelf ook. We doen het met elkaar. Met het team én de ketenpartners.”
Nederlandse keten
Waarom bouwden jullie aan een Nederlandse keten?
“Onze CEO Dirk Lodewijk ging tien jaar geleden al in gesprek met boeren. Baktarwe kwam in die tijd allemaal uit het buitenland. Nederlands graan, dat akkerbouwers als rustgewas verbouwen, ging vooral naar de varkens en kippen. Dat is economisch en vanuit duurzaamheid erg onlogisch. Daarom wilden we meer graan lokaal betrekken. Dat past bij ons als 100 procent Nederlands bedrijf en bij ons streven naar duurzaamheid. Met ketenpartners, onder meer onze collecteur CZAV, hebben we vijf jaar geleden de eerste stappen gezet om tot baktarwe te komen, zoals rassenonderzoek.”
“Die samenwerking raakte in een stroomversnelling toen de oorlog in Oekraïne uitbrak. Een korte supply chain bleek van grote waarde. Sinds 2023 ontwikkelen we dit gedachtengoed verder door, samen met BO Akkerbouw en twintig partijen binnen de PPS Nederlandse Baktarwe. En wij kopen inmiddels 70 procent van ons graan – zo’n 140.000 ton – in Nederland. Daarmee zijn we koploper.”
Wat is Nedertarwe precies?
En wat houdt Nedertarwe precies in?
“Drie jaar geleden introduceerden we Nedertarwe, Nederlandse tarwe die aan extra duurzaamheidseisen voldoet. Dit gaat nu al om tien procent van ons totale volume, dat we in een aparte stroom verwerken. Die eisen gaan over biodiversiteit, bodemgezondheid, CO2-reductie en minder gewasbescherming. Daarover denken de Vlinderstichting en ecologen van Natuurmonumenten mee, net als CZAV en de akkerbouwers zelf.”
“Telkens maken we samen een afweging wat betaalbaar en haalbaar is. Voor hun extra inspanningen betalen we akkerbouwers een extra premie. Ambachtelijke bakkers kunnen zich met het duurzame brood van Nederlandse bodem onderscheiden. Wij helpen hen het verhaal over Nedertarwe te blijven vertellen. Want dan is de consument bereid daarvoor te betalen. Zo profiteert iedereen in de keten mee, inclusief de consument die een betaalbare, (h)eerlijke boterham eet.”
Wat maakt je zo enthousiast over deze aanpak?
“Het is mooi om te zien wat er gebeurt in die keten. Eén van onze bakkers zei vorig jaar op onze klantdag bij een akkerbouwer in Zeeland: ‘Ik ben al veertig jaar bakker, maar sta voor het eerst in een graanveld.’ Boeren zien op hun beurt wie hun graan verwerkt. En wij merkten dat akkerbouwers veel meer doen aan duurzaamheid dan wij eerst dachten. Ik ben er trots op dat we dit als bedrijfsleven samen voor elkaar krijgen. Daar kan de overheid een voorbeeld aan nemen.”
Uitdagingen
Wat is de grootste uitdaging in de lokale keten?
“Moeder natuur. De extreme regen en geringe zonuren van het afgelopen voorjaar zorgde voor lagere opbrengsten voor onze boeren. Dat doet pijn. We willen graag dat akkerbouwers aangehaakt blijven, dus wij betalen hoe dan ook die premie voor hun extra duurzaamheidsinspanningen. Ondanks de omstandigheden is het gelukt om tot een hoge kwaliteit bloem en meel te komen. Dat is te danken aan de toewijding en kennis in de hele Nedertarwe-keten.”
Hoe draagt Nedertarwe bij aan de ‘akkerbouw van morgen’?
“Het laat zien dat we met Nederlands graan waarde kunnen creëren voor alle partners in de keten. Dat kan als voorbeeld dienen voor andere ketens in de akkerbouw. Daarom wisselen wij graag kennis uit met BO Akkerbouw. Zij pakken collectieve vraagstukken op, die van belang zijn voor de toekomst van akkerbouwers.”
Bron: BO Akkerbouw
