Als je als ondernemer economisch en ecologisch beter wilt presteren, dan run je je bedrijf op basis van data. Daar is Corné Kempenaar van overtuigd. Als Coördinator Data & Precisielandbouw bij BO Akkerbouw is hij onder andere bezig om telers grip te laten krijgen op data van en over hun bedrijf.
Data heeft de laatste tien jaar een vlucht genomen. “Er wordt steeds meer vastgelegd van en over het bedrijf”, vertelt Kempenaar. “Dat zit in allerlei digitale tools die telers helpen in de dagelijkse bedrijfsvoering. Bijvoorbeeld om te monitoren en zaken te optimaliseren.”
“Op basis van data kun je beslissingen nemen. Ook kun je deze gegevens delen met je adviseur of gebruiken om milieuprestaties te verantwoorden. Daarnaast biedt het de mogelijkheid tot benchmarking. Als we in staat zijn om van een groot aantal bedrijven deze informatie bij elkaar te brengen, kunnen we nieuwe kennis genereren.”
Terughoudend met data
Hoe groter je bedrijf is, hoe belangrijker data wordt. “Zeker voor toekomstgerichte ondernemers is dit een must.” Toch merkt Kempenaar dat telers terughoudend zijn om er bedrijfsbreed mee aan de slag te gaan. “Er worden hier en daar digitale tools gebruikt, maar het gros van de ondernemers is afwachtend.”
Dat komt volgens Kempenaar onder andere doordat data vaak versnipperd is, met verschillende inloggegevens. Het geheel is daardoor niet gebruiksvriendelijk. Bovendien is het complex, zeker als je gegevens van verschillende tools bij elkaar wilt brengen. Tot slot is het een kosten-baten-kwestie. De investering is doorgaans groot en andere partijen verdienen er vaak meer aan dan de boer zelf.
“Wij betreuren de terughoudendheid”, vertelt Kempenaar. “Je kunt economisch en ecologisch beter presteren, als je je bedrijf runt op basis van data. Bovendien – leuk of niet – komt er een verantwoordingsplicht aan. Dan kun je als ondernemer beter zelf aan het roer zitten, voordat het wordt opgelegd.”
Bodemdata, teelregistratie, opbrengstkaarten en ga zo maar door. Een boer moet grip hebben op al deze data. En dat die gegevens alleen door derden gebruikt mag worden als de boer daar toestemming voor heeft gegeven. “Al dit soort spelregels staan in de Gedragscode Datagebruik Akkerbouw, die momenteel van een update wordt voorzien. Met de gedragscode streven we naar transparantie over gebruik van data in de ketens.”
Dataruimte per teler
Een tweede speerpunt is de ontwikkeling van een dataruimte per teler. Daarin komen alle gegevens van en over het bedrijf bij elkaar. “Dit moet de versnippering van data oplossen. Zo willen we, naast data-gedreven bedrijfsoptimalisatie, dat telers hierin eenvoudig hun milieuprestaties kunnen berekenen. Hiervoor gebruiken we de Kritische Prestatie Indicatoren, oftewel KPI’s, uit de BiodiversiteitsMonitor Akkerbouw. Deze KPI’s laten zien waar je als bedrijf staat en zorgen ervoor dat je hiervoor kan worden beloond.”
Efficiënt datagebruik is in het belang van de hele keten. “We kunnen dit niet aan de markt overlaten. Veel marktpartijen hebben een ander doel met deze gegevens dan de teler zelf.” BO Akkerbouw heeft als vertegenwoordiger van de sector ook afstemming met de overheid. Samen met het ministerie van LNV, Wageningen University & Research en RVO (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland) wordt gewerkt aan de ontwikkeling van het data-ecosysteem open teelten. Een omgeving waarin veel partijen vragen om data of waarde hieraan kunnen toevoegen. “De dataruimte per teler is op dit moment de zwakste schakel in die omgeving en moet bijgetrokken worden”, meent Kempenaar.
Bron: BO Akkerbouw
