"Klimaat dwingt ons naar mechanisch koelen"

Akkerbouwer Johan Geraats die samen met broer Bert op twee locaties een akkerbouwbedrijf van circa 650 hectare runt in het Limburgse Baexem is dik tevreden met zijn nieuwe bewaarschuur. Al kan nog steeds niet alles opgeslagen worden, ze gingen met de nieuwbouw wel van tien- naar circa twintigduizend ton opslag. “Daarvan is vijfduizend ton nu mechanisch gekoeld op deze locatie in Baexem en wij willen hier uiteindelijk alles mechanisch kunnen koelen.”

Een medewerker van Geraats BV is op het moment van het interview druk bezig de Fontane frietaardappelen in te schuren. “Wij zijn écht gespecialiseerd in de aardappelteelt en telen vijf aardappelrassen en ook nog mais voor CCM. Wij hebben ook eigen uitgangsmateriaal en telen dus pootgoed.” In 2018 werd de huidige nieuwe bewaarplaats gebouwd door naast de bestaande hal voor vierduizend ton twee nieuwe bewaarhallen te zetten voor in totaal tienduizend ton opslag. Alles wordt losgestort opgeslagen bij Geraats BV. De vijfde oogst wordt momenteel dus ingeschuurd.

‘Zelf prijs kunnen bepalen’

Belangrijkste redenen voor beide broers om de opslag met tienduizend ton uit te breiden was om het oogstrisico te beperken en de prijs meer te kunnen bepalen. Geraats: “Nu kunnen wij zelf bepalen wanneer en hoe snel wij moeten oogsten. Het beste oogstmoment dus en dat betekent met goed weer lange dagen maken, omdat er ook regendagen komen in de oogstperiode. Verder wilden wij de prijs van ons product meer zelf kunnen bepalen. Af land ben je afhankelijk van dag- of weekprijzen.”

Al hebben ze nu circa twintigduizend ton opslag, ze kunnen nog steeds niet alles kwijt. Maar dat hoeft ook niet volgens de Limburgse akkerbouwer. “De Zorba’s die wij telen, een vrij vroeg ras, is een aardappelsoort die je slechter kunt bewaren, dus die gaan altijd af land. Dit jaar hebben wij vrij goede prijzen gelukkig, maar dat moet ook wel gezien de droogte en de hoge brandstofprijzen.” Naast Zorba telen ze de rassen Fontane, Innovator, Arsenal en de moeilijk te telen soort Ivory Russet. De Ivory Russet’s worden speciaal geteeld voor de Franse frietjes voor onder andere de McDonald’s. Geraats: “Die willen per se dat ras voor hun frieten. Maar het is een ras dat slecht tegen de droogte kan, dus dit jaar hebben we heel veel moeten beregenen.”

*Al kan nog steeds niet alles opgeslagen worden, familie Geraats ging met de nieuwbouw wel van tien- naar circa twintigduizend ton opslag.*

Milieuvriendelijk koelmiddel

Zoals gezegd wil Geraats BV in de toekomst alles mechanisch of ondersteunend gekoeld hebben. Nu is dat op de thuislocatie in Baexem nog vijfduizend ton, de rest wordt met buitenlucht gekoeld. De nieuwe bewaarloodsen zijn dubbel geïsoleerd en hebben een hele hoge isolatie- oftewel K-waarde. De mechanische koelingssystemen zijn van ENGIE (dat inmiddels EQUANS heet), de bewaarcomputer is van Mooij Agro. Een mooie combi die goed werkt volgens Geraats. Alles is volledig roostervloer. De koeling is door middel van condens met ammoniak, een natuurlijk koudemiddel. De mechanisch gekoelde aardappels zijn vlot tot eind juli te bewaren. De natuurlijk gekoelde tot medio mei, afhankelijk van het weer.

*De mechanische koelingssystemen zijn van ENGIE, de bewaarcomputer is van Mooij Agro. Een mooie combi die goed werkt volgens Geraats.*

Geraats: “Ik denk echter dat natuurlijke koeling steeds moeilijker zal worden als we steeds zachtere winters krijgen, dus willen Bert en ik de komende jaren vooral investeren in mechanische koelingssystemen.” In het gedeelte met mechanische koeling kan Geraats de aardappelen met weinig gewichts- en kwaliteitsverlies bewaren. Hij probeert de indroging op maximaal vier tot vijf procent te houden, bij levering in juli. “De uitdaging is om onder de vier procent te komen. Dat betekent minder ventileren, maar geeft ook een risico, ze mogen niet gaan rotten natuurlijk. Het blijft balanceren om goed te kunnen bewaren, het is echt een vak. Wat cruciaal is en blijft, is de kwaliteit van de partij die ingeschuurd wordt.”

Kiemremmer bevalt goed

De CO2 wordt door Mooij Agro bewaarcomputer automatisch gemeten en afgezogen. De relatieve luchtvochtigheid wordt door de condenskoeling continu boven de negentig procent gehouden. Als kiemremmingsmiddel kiest Geraats voor 1,4SIGHT®. “Een vrij duur en heel vluchtig middel, dus wij proberen alles zoveel mogelijk dicht te houden tijdens de bewaring, maar het werkt wel langdurig. En het werkt goed op de kiemrust.” In 2020 werden, om de energiekosten natuurlijk zo laag mogelijk te houden, circa tweeduizend zonnepanelen op de daken van alle loodsen gelegd. Maar Geraats heeft nog veel meer toekomstplannen. “Wij gaan niet zozeer uitbreiden in hectares, maar willen de komende jaren meer bewaarruimte bouwen, zodat we zo weinig mogelijk hectares per se af land hoeven te leveren.” Een ander doel is om alles onder mechanische koeling te brengen, ook omdat de broers verwachten dat de winters steeds zachter zullen worden. Dit als gevolg van de opwarming van de atmosfeer en de wereldzeeën. Geraats: “Kijk naar het afgelopen voorjaar en de zomer, wekenlang kurkdroog en bloedheet.

Als wij straks lastiger met buitenlucht kunnen koelen, geeft mechanische koeling veel meer rust en zekerheid.” En de broers doen het niet voor niets, alles zo toekomstgericht mogelijk maken, want ze hebben allebei kinderen die het akkerbouwbedrijf mogelijk ook willen overnemen. “Mijn broer en ik bekijken de komende jaren welke kant het op gaat, om vervolgens dat proces in zo goed mogelijke banen te leiden.”