Bij de teelt van aardappelen spelen meerdere schakels in de keten een rol. Pootgoedtelers, transporteurs en consumptietelers dragen allemaal bij aan een goed eindproduct. Het NAO-VAVI-ketenproject heeft hier onderzoek naar gedaan. Op dinsdag 5 maart werden in het webinar ‘Pootaardappelen, wees er maar zuinig op!’ tips gedeeld om een goede partij poot- en consumptieaardappelen af te kunnen leveren.
De kwaliteit van pootgoed staat al lange tijd in de belangstelling. Een slechte partij kan een vermindering in opbrengst teweegbrengen bij consumptietelers. Daarom is zorgvuldig omgaan met pootgoed van belang. Deze verantwoordelijkheid ligt bij meerdere schakels in de keten. Dit blijkt uit onderzoek van het ketenproject ‘Verbetering pootgoedkwaliteit’. De kwaliteit van het pootgoed is in veertig procent van de gevallen verantwoordelijk voor een verminderde opbrengst van consumptieaardappelen. Invloeden verderop in de keten nemen zestig procent voor hun rekening. Fouten verderop in de keten kunnen ontstaan bij het snijden, bewaren of poten van het pootgoed. Daarnaast kan een onjuist gebruik van gewasbeschermingsmiddelen bijdragen aan een minder goede partij consumptieaardappelen.
Tips voor pootgoedtelers
“Pootgoedtelers dienen een kwalitatief goed product af te leveren. Hier begint het allemaal mee”, vertelt Peter Berghuis, van LTO Nederland en tevens akkerbouwer in het noorden van Groningen. “Voor een mooie pootgoedpartij zijn een goede afrijping, oogstomstandigheden, drogen, behandeling en bewaring belangrijk. Het allerbelangrijkste in de bewaring is dat er lucht in de partij kan komen. Opslag in kisten is ideaal. Los storten op een roostervloer kan ook. Controleer je partij regelmatig. Kiep af en toe een paar kisten om en kijk of er nog geen kiemingen zichtbaar zijn.” Daarnaast is eerlijkheid over de kwaliteit van je partij onmisbaar volgens Berghuis. “Als pootgoedteler ben je verantwoordelijk voor wat er de vrachtwagen ingaat.”
Aardappelen goed opslaan
Transporteurs spelen ook een belangrijke rol. “Valhoogte beperken is cruciaal, vooral bij kleinere partijen”, vertelt Marc Verhooren, van aardappelverwerkingsbedrijf Lamb Weston. “Consumptietelers dienen de partij te controleren bij aankomst en een slechte levering meteen door te geven. Plaats vervolgens de kisten buiten op de wind, met een zeiltje eroverheen. Regelmatig zien we dat consumptietelers hun pootgoed opslaan in big bag zakken of kippers. Dit is geen plek voor opslag, maar een manier van vervoeren.”
“Later poten geeft vaak de beste resultaten”
Het is volgens Verhooren ook belangrijk om op het weer te anticiperen in de keuze wanneer het pootgoed wordt geleverd bij consumptietelers. “Dit is natuurlijk niet altijd makkelijk, want iedereen wil tussen week twaalf en week vijftien poten. Denk om de juiste omstandigheden voor je pootgoed. Bedenk wanneer je het pootgoed uit de bewaring laat halen en hoe je het vervolgens opslaat. Wacht ook met poten tot de grond bekwaam is. Later poten geeft vaak de beste resultaten. Dan kan de partij meteen ontkiemen onder de juiste omstandigheden.”
Grovere maten aardappelen in 2024
Aangezien er in 2023 minder pootgoed is afgeleverd en het pootgoed grovere maten heeft, zal 2024 nieuwe uitdagingen met zich meebrengen. “Vrijwel alle rassen zullen dit jaar moeten worden gesneden, dat is uniek”, vertelt Verhooren. “Het ene ras kan hier beter tegen dan het andere ras. Dit risico zullen we met zijn allen moeten nemen.”
De holle harten van grovere aardappelen zullen volgens Verhooren geen problemen opleveren voor het snijden. Daarnaast zijn de bodemomstandigheden op dit moment suboptimaal op veel plekken in Nederland, wat de teelt uitdagend zal maken.
Over het ketenproject
Dit webinar is georganiseerd naar aanleiding van het ketenproject ‘Verbetering Pootgoedkwaliteit’. Dit project liep vanaf 2016 tot 2022 en is ontstaan op initiatief van Agrico, Agristo, Aviko Potato, Farm Frites, HZPC, Kleinjan’s aardappelhandel, Lamb Weston, McCain, Meijer Potato, NAK, NAO, NAV, Nedato en VAVI. BO Akkerbouw en LTO Nederland zijn hierbij aangesloten.
Tekst: Kim Sjoers
