De liquiditeitspositie van akkerbouwbedrijven nam in het derde kwartaal van 2018 af met bijna EUR 19.000. De positie in september bedroeg ruim EUR 4.000, dat is ruim EUR 1.000 minder dan in september 2017. In vergelijking met het derde kwartaal van 2017 (EUR 16.000) is de teruggang in 2018 kleiner.
Ten opzichte van vorig jaar in het derde kwartaal werd er meer uitgegeven aan energie en lagen de toegerekende kosten en opbrengsten voor gewassen lager. Hoewel de effecten van de droogte tijdens het teelt- en oogstseizoen voor veel extra inspanningen heeft gezorgd, zijn de effecten hiervan nog niet zichtbaar in de kaspositie.
Overschrijvingen van de rekening-courant naar een spaarrekening worden in deze weergave als afschrijvingen op de rekening-courant gezien. Ook neveninkomsten en privé-uitgaven zijn in het saldo verwerkt. Met deze barometer geeft ABN AMRO inzicht in het liquiditeitsverloop op een akkerbouwbedrijf. Het geeft een gemiddeld beeld. Door de onderlinge verschillen in teeltplan, afzetmethode en schaalgrootte kunnen resultaten op individuele bedrijven hiervan afwijken.
Lager bedrag bij- en afschrijvingen dan in het tweede kwartaal
Zowel de bijschrijvingen als de afschrijvingen op de lopende rekening waren in augustus en september 2018 lager dan een jaar eerder. Het gat tussen de bijschrijvingen en afschrijvingen, was in juli het grootst wat leidde tot een afname van het saldo op de lopende rekening met bijna EUR 12.000.
Het verschil ten opzichte van vorig jaar is marginaal, traditioneel is dit de periode van hoge uitgaven en weinig inkomsten. De extra uitgaven zijn voornamelijk toe te schrijven aan gemaakte kosten voor beregening. Het grootste verschil in juli past bij dit beeld, de laatste opbrengsten van oogst 2017 ( producten uit de lange bewaring van onder andere aardappelen, uien en knolselderij) zijn aanmerkelijk lager dan een jaar eerder. De opbrengsten uit de vroege aardappelen nog maar beperkt zichtbaar, en de poolprijzen van graan ( voorschot) is wel wat hoger dan 2017. Deze circa EUR 200 per ha zullen weinig effect op de cijfers van deze liquiditeitsmonitor hebben. De financiële opbrengst van de suikerbieten is lager dan in 2017. Daarnaast hebben diverse bedrijven een oplopende rekening bij de gewasbeschermingsleverancier en vaak ook de afnemer van de granen. De openstaande rekening wordt dan gesaldeerd bij levering van de granen of betaald als de eerst inkomsten binnen zijn.
ABN AMRO verwacht dat de daling in 2018 minder diep zal zijn dan in 2017. Dit wordt veroorzaakt door de hogere prijzen van de af land producten, gelijk blijvende kosten en toename van inkomsten door een goede vraag naar industrieproducten en de export van uien en aardappelen. Daarnaast is door behoefte aan liquiditeiten een gedeelte van de oogst eerder verkocht. Hierdoor is de verwachting dat het eerste kwartaal van 2019 wel op een lager niveau zal uitkomen.
Droogte gaat voor grote spreiding in de kasposities zorgen
De financiële opbrengsten voor gewassen zullen dit jaar als gevolg van de droogte zeer sterk uiteenlopen tussen bedrijven. Bedrijven, die niet konden beregenen, krijgen te maken met een lage productie van de diverse gewassen. Daarnaast zal ook de kwaliteit van de producten minder zijn. Voor een deel kan dit gecompenseerd worden door hogere prijzen voor vrije (niet contractueel vastgelegde) aardappelen en uien ten opzichte van vorig jaar. Bedrijven die wel konden beregenen, kunnen voor het vrije deel van de productie ook van het hogere prijsniveau profiteren bij een productie die minder sterk achterblijft. Bedrijven met een brede weersverzekering komen mogelijk in aanmerking voor een vergoeding van de schade als gevolg van de droogte.
De verwachting is dat de stand van de rekening-courant de komende maanden zal verslechteren ten opzichte van vorig jaar vanwege eerdergenoemde effecten van de droogte. Producten kunnen, door mindere kwaliteit, wellicht minder lang bewaard worden. Ook dit jaar meer pootgoed in kwaliteitsklasse verlaagd. Doordat deze producten eerder verkocht gaan worden kan de kaspositie in het eerste kwartaal van 2019 lager uitkomen. We verwachten dat veel ondernemers in de akkerbouw een pas op de plaats maken met investeringen. Daarnaast kunnen bij meer bedrijven liquiditeitstekorten ontstaan, mede doordat ook 2017 een matig akkerbouwjaar was en reserves werden aangebroken. Met de huidige wisselende omstandigheden is het lastig om lange termijn plannen vorm te geven. Anderzijds is het zo dat de akkerbouwsector gewend is aan volatiliteit.
Er bestaan grote verschillen tussen akkerbouwbedrijven op gebied van kasstroom. Inkomsten en uitgaven verschillen, maar ook de momenten waarop deze binnen het jaar vallen.
Bron: ABN AMRO
