Hoofdfoto: Hero Stam: "Deze aardappel is altijd mijn passie geweest"
De oogst van de Opperdoezer Ronde begint aardig op gang te komen. Vergeleken met vorig jaar lopen de meeste telers, die het sinds 1996 beschermde gewas (Europees beschermingskenmerk BOB) verbouwen, voor op de planning. Dat komt voornamelijk omdat al in februari – onder plastic – gepoot kon worden. Hero Stam, hèt gezicht van de Opperdoezer Ronde, is al zo’n drie weken bezig met rooien.
De ambassadeur van de ‘negenkweker’ wijst erop dat een warme week in februari heeft bijgedragen aan de vroege oogst. “Het is natuurlijk altijd een onzekere periode aan het einde van de winter en het begin van de lente. Een nachtvorst kan veel schade toebrengen aan het gewas. De warme periode in februari heeft geleid tot een snelle groei. Daarna is het een kwestie van het weer dag en nacht goed in de gaten houden.”
Groothandel Wagenaar constateert ook dat alles redelijk vlot is verlopen zonder dat het gewas optaters van de vorst heeft gehad. “Het aanbod begint mooi op gang te komen”, aldus een woordvoerder van Wagenaar. “Dit zijn aardappels van telers die met plastic werken. Over een week of twee komt daar de oogst van de kouwe grond nog bij.”
Spannende maanden
Vorst kan tot ver in april voorkomen en kan de aardappel aantasten. Geperforeerd plastic helpt in eerste instantie bij het ontkiemen van de planten en acryldoek wapent de Opperdoezer Ronde tegen vorst. “Maart en april blijven spannende maanden, maar de aardappels hebben het voorjaar goed doorstaan. Met als gevolg een prima opbrengst. Vorig jaar viel er in deze periode een bulk water met schade als gevolg”, aldus Stam die nog altijd met de hand rooit.
De droogte van 2018 heeft geen effect gehad op het perceel van Stam. Hij heeft goed kunnen beregenen in tegenstelling tot telers in bijvoorbeeld de Wieringermeer die te maken kregen met (te) brak water als gevolg van de extreme droogteperiode waar ons land mee te maken kreeg.
Oostenwind
Ook bleef de Opperdoezer Ronde dit voorjaar zo goed als gevrijwaard van ziektes. “We hebben relatief vaak oostenwind gehad. Dat heeft als nadeel dat je soms water op moet brengen maar als grote voordeel dat schimmelziektes en rot minder kans hebben zich te ontwikkelen.”
Stam schat in dat hij nog een week of vier rooiwerk heeft. Alles moet voor de tiende juli uit de grond zijn. “Dan mag ik een schema aanhouden van een op twee in plaats van een op drie. Daar moeten de telers in Opperdoes zich aan houden in verband met eventuele aardappelmoeheid en uitputting van de zavelgrond. Over twee jaar kan ik dan weer Opperdoezers poten.”
Ambassadeur
Stam is als gezegd de ambassadeur van de ronde aardappel die alleen in een omtrek van anderhalve kilometer rond de kerk van het Noord-Hollandse plaatsje Opperdoes geteeld mag worden. Het totale areaal aan Opperdoezer Ronde beslaat zo’n 160 hectare, waar Stam er vijf van voor zijn rekening neemt. De exclusieve aardappel wordt al zo’n 150 jaar alleen op deze plek verbouwd.
De voormalige kraanmachinist en vrachtwagenchauffeur begon een kleine twintig jaar geleden met lege handen en bouwde een bedrijfje op. “Deze aardappel is altijd mijn passie geweest. Het is als een tweede kind. Mijn vader had er een bedrijf in, maar ik kon het destijds niet overnemen omdat ik het geld niet had. In 1990 werd ik wegens een rugafwijking afgekeurd als kraanmachinist, maar ik ben niet bij de pakken neer gaan zitten. De Opperdoezer Ronde verdient aandacht omdat het een heerlijke aardappel is en een typisch Nederlands product.”
Kleinschaligheid
Bij een streekbezoek vorig jaar mocht hij koning Willem Alexander en koningin Maxima een kistje van zijn hand gerooide aardappels overhandigen. Een foto van 3 bij 2,5 meter in zijn schuur verwijst naar het bijzondere moment dat Stam in 2018 beleefde. “De exclusiviteit van dit mooie product dreigt verloren te gaan omdat alles steeds grootschaliger moet. Dat is jammer. Kleinschaligheid leidt in mijn ogen tot de beste kwaliteit”, oordeelt Stam die op zijn site https://www.opperdoezerronde.com interessante wetenswaardigheden met de liefhebber van deze vaste en romige aardappel deelt.
