Ook voor 2026 benadrukt de Taskforce Phytophthora preventieve maatregelen om de aardappelziekte te beheersen. Inzet van telers voor de bestrijding van aardappelopslag is belangrijk, te beginnen in het najaar van 2025. Daarnaast doet de Taskforce opnieuw de oproep om aardappelafvalhopen altijd af te dekken.
Afvalhopen en aardappelopslag vormen de eerste infectiebronnen voor Phytophthora. Dit risico neemt toe nu winters zachter zijn en het voorjaar zich steeds vroeger aandient. Doordat sommige telers hun aardappelen in het najaar tegen alle adviezen in niet hebben geoogst, is aardappelopslag nu al een punt van zorg. Ook blijken verliesknollen al vroeg kiemlustig. Actie van telers is nodig om grotere problemen in 2026 voor te zijn.
Piek in middelengebruik in 2024
Teeltseizoen 2025 gaf een volstrekt ander beeld van de infectiedruk van Phytophthora en het vereiste middelengebruik dan de jaren ervoor. Het weer was de belangrijkste factor. In 2023 manifesteerde Phytophthora zich in de tweede helft van het seizoen, in 2024 juist al vroeg in het voorjaar. Dit dwong telers tot intensieve bespuitingen om te voorkomen dat de volledige oogst verloren zou gaan. Vanwege resistentiemanagement is sinds vorig jaar combineren en afwisselen van middelen noodzakelijk. Ook dat leidde ertoe dat het fungicidengebruik tijdelijk piekte in 2024.
Ketenaanpak
De noodzakelijke bespuitingen in 2024 stonden telers en eigenlijk de hele sector tegen. De sector werkt met de Taskforce Phytophthora aan een geïntegreerde beheersing. Onderzoek, pilots én ervaringen in de praktijk tonen aan dat rassen met verbeterde resistentie het fundament vormen van een duurzame teelt. Deze rassen vragen veel minder bespuitingen, ook als het weer, zoals in 2024, ongunstig is. Succesvolle introductie van nieuwe rassen vergt een lange adem. Veredelaars, telers, handelaren en verwerkers van consumptieaardappelen zijn in gesprek om dit met een ketenaanpak te versnellen.
Noodzaak van betere hygiëne
In alle omstandigheden blijft preventie het credo. Zonder bron geen haard. Belangrijke bronnen zijn afvalhopen en aardappelopslag. Directeur André Hoogendijk: “Helaas komen er in de praktijk nog steeds afvalhopen voor die niet afgedekt zijn. En zelfs in dit mooie teeltjaar waren er nog te veel akkers met een soort mengteelt van opslagplanten. Nalatigheid en onverschilligheid kunnen bijzonder kostbaar blijken als het weer volgend jaar tegenzit en Phytophthora de kop opsteekt.” De Taskforce Phytophthora adviseert telers om dit najaar nog maatregelen te nemen tegen aardappelopslag.
ICM als koers voor duurzame teelt
De Taskforce vloeit voort uit het Actieplan Plantgezondheid, dat akkerbouwers stimuleert en faciliteert om duurzamer te telen. Om dit te versnellen, heeft de sector gekozen voor een eenduidige methodiek met Integrated Crop Management (ICM). De methodiek van Wageningen University & Research is in het najaar 2022 gepubliceerd en is inmiddels bij ruim de helft van de akkerbouwers bekend. Een kwart geeft aan er mee te werken. Dit bleek uit een enquête in opdracht van het Actieplan. Voor de beheersing van Phytophthora is een aparte ICM-aanpak uitgewerkt.
Bron: BO Akkerbouw
