Met het beleid zoals verwoord in de nota Gezonde Groei Duurzame Oogst uit 2013 streeft de overheid verduurzaming van gewasbescherming na. Een tussenevaluatie laat zien wat dat beleid heeft opgeleverd.
In de in 2013 uitgebrachte nota Gezonde Groei Duurzame Oogst (2013-2023) streeft de overheid verduurzaming van gewasbescherming na waarbij economische perspectief voor telers behouden blijft. Geïntegreerde gewasbescherming neemt daarbij een belangrijke positie is. En land- en tuinbouw moeten voldoen aan international verplichtingen zoals de waternormen.
De vraag is wat dat beleid heeft opgeleverd. Onderzoekers hebben geanalyseerd wat het effect van het gevoerde beleid was over de periode 2010-2016. In drie deelrapporten wordt beschreven wat het effect is op de economische positie van de verschillende sectoren, gewasbeschermingsknelpunten en op de naleving van voorschriften.
Economische positie
Uit een aantal casussen bijkt wat betreft de ecnomische positie dat Nederlandse telers in de meeste gevallen hogere kosten of meer schade hebben als gevolg van het gevoerde beleid. En Nederlandse telers hebben in 2016 vaker een concurrentienadeel dan een voordeel als je het vergelijkt met de positie van Belgische, Franse, Duitse of Engelse telers. Dat komt dan met name – zo is te lezen in het rapport – doordat vrijstellingen van middelen nationaal en niet op Europees niveau gegeven kunnen worden.
Gewasbeschermingsknelpunten
Het deelrapport Knelpunten beschrijft de inventarisatie naar landbouwkundige knelpunten er in de periode van 2010 tot 2016. Per jaar is gekeken naar het aantal knelpunten per sector: akkerbouw, vollegrondsgroenten, bloembollen, fruitteelt, boomkwekerij, glasgroenten, glassierteelt en uitgangsmateriaal. Welke knelpunten zijn opgelost? Welke zijn er bij gekomen.
Het algemene beeld is dat er knelpunten verdwijnen doordat er toelatingen beschikbaar komen, maar dat er ook nieuwe ontstaan doordat toelatingen verdwijnen. Soms verdwijnen knelpunten omdat teelten naar het buitenland verplaatst worden. Als voorbeeld word de verplaatsing van teelten naar België genoemd omdat daar soms meer middelen zijn toegelaten. Dat geldt bijvoorbeeld voor bladgewassen (andijvie), snijbiet of graszaadteelt.
CRISPR-Cas
In Nederland worden knelpunten soms niet opgelost omdat de toelating van groenie middelen traag verloopt. Nieuwe technieken zoals cis-genese en CRISPR-Cas kunnen sneller resistente rassen ontwikkelen. Doordat deze technieken niet toegelaten worden vertragen ze de ontwikkeling van niet-chemische oplossingen voor knelpunten, aldus het rapport.
De onderzoekers concluderen dat er zeker knelpunten worden opgelost. Echter ontstaan nieuwe knelpunten sneller door het wegvallen van middelen dan dat ze worden opgelost.
Naleving
Het derde deelrapport Naleving beschrijft de stand van zaken als het gaat om naleving van de wet- en regelgeving op het gebied van gewasbescherming. Volgens beschikbare evaluatierapportages van de akkerbouw (2013), groenteteelt in de vollegrond (2015) en fruitteelt (2016) bedroeg de naleving ongeveer 90%. Als er overtredingen zijn gaat dat meestal om het niet gebruiken van de middelen conform de voorschriften.
Opvallend is dat in 2018 ten opzichte van 2014 de naleving in bloembollen significant is verbeterd, van 55 tot 90%. En ten opzichte van 2012-2014 was er in de sierteelt onder glas in 2016-2017 sprake van een significante verslechtering van de totaalscore op naleving. Ook was meer sprake van het gebruik van niet in de teelt toegelaten middelen, waardoor de naleving op dit aspect dus is verslechterd.
Bron: GroenKennisnet
