De consumentenprijsindex van aardappelen is in september 2024 uitgekomen op 128 punten. Dat is vier procent lager dan in juli 2024 en bijna één procent hoger dan in september 2023. De prijsindex af-boerderij is weer gedaald, maar is met 371 punten nog steeds hoog.
De index kwam in juli 2024 nog uit op 426 punten. Dat is een daling van 13 procent in de laatste twee maanden en een stijging van 74 procent ten opzichte van september vorig jaar. De prijsindex van de verwerkende industrie kwam in september 2024 uit op 162 punten, circa 1,5 procent lager dan in juli 2024 en 2,5 procent hoger dan dezelfde maand vorig jaar.
Prijsontwikkeling consumentenprijsindex
De consumentenprijsindex van aardappelen is in september 2024 uitgekomen op 128 punten. Dat is vier procent lager dan in juli 2024 en bijna één procent hoger dan in september 2023. De licht stijgende prijstrend die in maart dit jaar was ingezet en in augustus een hoogtepunt bereikte, is nu doorbroken doordat er gemiddeld genomen een heel redelijke oogstopbrengst was waardoor het aanbod van aardappelen goed is. Deze trend toont dat de consumentenprijsindex met een kleine vertraging de stijgende trend in af-boerderijprijzen volgt en met een sterk gedempt effect.
Af-boerderijprijs
De prijsindex af boerderij is met 13 procent gedaald naar 371 punten sinds de recordhoogte van 426 punten in juli dit jaar. Elk jaar is er een stijging te zien in af-boerderijprijzen voor de start van het nieuwe oogstseizoen. Dit jaar was de stijging echter uitzonderlijk hoog. In mei 2024 stond de af-boerderijprijs nog op 276 punten. De verwachting dat de af-boerderijprijzen zouden gaan dalen op basis van de eerste positieve oogstberichten is uitgekomen.
Doordat de aardappelen pas laat de grond in zijn gegaan in verband met het natte voorjaar, waren de oogstramingen lange tijd onzeker, maar de oogstopbrengsten zijn gemiddeld goed. Er zijn wel forse uitschieters naar beneden en onder de rivieren is het beeld duidelijk negatiever dan daarboven. Er is veel ziektedruk geweest, wat heeft geleid tot hogere kosten voor gewasbeschermingsmiddelen of het branden van percelen bij de biologische aardappeltelers.
Naar verwachting zullen de af-boerderijprijzen op een hoger niveau blijven in de komende jaren. Dit komt door de hogere kosten en risico’s van de aardappelteelt als gevolg van klimaatrisico’s waarvoor de telers gecompenseerd moeten worden.
Voorlopige oogstraming
CBS heeft een voorlopige oogstraming van 3,6 miljoen ton afgegeven voor de Nederlandse consumptieaardappeloogst in 2024. Dat is een lichte stijging ten opzichte van voorgaand oogstjaar toen de opbrengst 3,4 miljoen ton bedroeg. De verwachting is dat er toenemende druk op de aanbodzijde van aardappelen zal blijven, met name in Nederland en België.
Deze druk is veroorzaakt door de sterke vraag naar landbouwgrond (deels voor andere activiteiten), strengere regelgeving, duurzaamheidseisen vanuit verwerkers en supermarkten en klimaatverandering die leidt tot extreme weersomstandigheden, verzilting en hogere ziektedruk.
Grote opbrengsten verwacht
Daar staat tegenover dat er grotere opbrengsten verwacht zijn in met name Frankrijk, als gevolg van uitbreiding van het areaal. Volgens de voorlopige raming neemt de productie in 2024 in Frankrijk toe met 830.000 ton ten opzichte van vorig jaar. Dat is een stijging van 12 procent en een gevolg van de promotie van aardappelteelt bij akkerbouwers om aan de toenemende vraag naar grondstof vanuit de nieuwe fritesfabrieken in Noord-Frankrijk te voldoen.
De Franse aardappelteelt en -industrie is hierop ingesprongen op de sterk groeiende wereldwijde vraag naar met name industrieaardappelen vanuit de horeca en fastfood in opkomende economieën. Tijdens de coronaperiode was er tijdelijk een dip in de vraagzijde te zien, maar vrijwel direct na het opheffen van de beperkende maatregelen is de vraag weer aangetrokken. Als gevolg hiervan laat de opbrengstprijs van de verwerkende industrie een opwaartse trend zien sinds begin 2022. Naast de groeiende vraag, spelen de hogere productiekosten zoals die voor pootgoed en machineonderhoud ook een rol in de opwaartse prijstrend. De verwachting is dan ook dat de industrieprijs hoog zal blijven.
Aardappelverwerkende industrie
De aardappelverwerkende industrie verwerkte over de afgelopen 12 maanden (september 2023 – september 2024) circa 3,8 miljoen ton aardappelen, zo blijkt uit de verwerkingscijfers die de Vereniging voor de Aardappelverwerkende industrie publiceerde. Dit getal ligt iets onder het niveau van dezelfde periode vorig jaar (circa 4,0 miljoen ton), wat is te verklaren vanuit de eerder beschreven trends van relatief hoge prijzen en beperkte beschikbaarheid van aardappelen.
Bron: Agrimatie
