Binnen het Gouden Kwartet van HZPC schittert één ras met koninklijke allure in het Noordoostelijk zandgebied: Cardyma. Een ras dat zijn kroon verdient, niet door woorden, maar door daden. Geert-Jan van Roessel, Sr. Agronoom bij Lamb Weston, en Stefan Haitel, bedrijfsleider Landgoed Scholtenszathe, zijn overtuigd en delen hun ervaringen.
Cardyma is een nieuw ras van HZPC, welke wordt ingezet voor de frietindustrie. Met een royale lengte, goudgele bakkleur en volledige resistentie tegen alle wratziektefysio’s vindt het ras zijn plek, met name in het Noordoostelijk gebied van Nederland. Cardyma leent zich uitstekend voor de teelt op zandgronden en is gekenmerkt door een volledige en robuuste resistentie tegen wratziekte fysio 1, 2, 6 en 18.
Een fort in het zand
Recent is hier officieel de resistentie tegen wratziekte fysio 38 aan toegevoegd: een variant die in bepaalde zandgebieden een steeds grotere bedreiging vormt. Daarnaast heeft Cardyma een volledige resistentie tegen aardappelcysteaaltje Globodera pallida 2 en een partiële resistentie tegen G. pallida 3. Dit, aangevuld met een goed onderwatergewicht en goede drogestofverdeling, maakt het voor frietproducent Lamb Weston een aantrekkelijke en welkome aanvulling op het productportfolio. Maar ook telers zijn blij met de komst van Cardyma, zo vertelt Stefan Haitel van Landgoed Scholtenszathe: “Met Cardyma is het makkelijk om hoge onderwatergewichten op zandgronden te behalen. Samen met het sterke loof, dat de onkruiddruk vermindert, en de vrijere perceelskeuze door de resistenties, past
het ras erg goed op onze zandgronden.”
Betrouwbaar, van schuur tot fabriek
Cardyma heeft een goede bakkleur en een lange kiemrust. Dit is gunstig om het ras lang te kunnen bewaren. Om de bewaring te optimaliseren hebben HZPC en Lamb Weston gezamenlijk met de telers praktijkervaring opgedaan. Geert-Jan van Roessel, Sr. Agronoom bij Lamb Weston, vertelt hierover: “Zorgvuldig drogen direct na het inschuren is belangrijk. Door optimale inzet van kachels hebben we onze partijen goed kunnen bewaren.”
Bij het rooien en inschuren zijn er een aantal aandachtspunten. Dat begint met de juiste timing van loofdoding en rooien. Het gewas moet namelijk minimaal drie weken afrijpen na loofdoding. Om rooibeschadigingen te voorkomen, is een goede huidvastheid belangrijk. Rooi dan ook onder goede (droge) weersomstandigheden. Van Roessel adviseert: “Schuur geen Cardyma’s in boven de 16 graden Celsius.” Verder zijn een goede afstelling van de rooier en minimalisering van valhoogtes punten waar op gelet moet worden.
Bemestingsplan
De basis van een goed te bewaren product wordt al gelegd bij de teeltomstandigheden. Het uitgangspunt hiervoor is een goed bemestingsplan. Te veel stikstof leidt tot een lagere knolzetting, vertraagde afrijping en een moeilijker te bewaren product. “In de praktijk wordt de nalevering van stikstof onderschat. Daardoor wordt veelal te veel stikstof gegeven of overbemest”, aldus Van Roessel.
Naast stikstof is voor Cardyma ook een goede kalium- en calciumbeschikbaarheid van belang. Kalium kan voor twee derde aan de basis worden gegeven en een derde na de knolzetting. Een calciumgift kan voorafgaand aan de teelt worden toegediend. In de praktijk komt dit bij Cardyma vaak neer op een gift van rond de honderd kilogram (CaO) per hectare.
Verder lijkt er een verband te bestaan tussen de zuurgraad van de bodem en de bewaareigenschappen van Cardyma. Hoewel dit in gecontroleerde proeven nog moet worden bevestigd, merkt HZPC op, aan de hand van grondanalyses en partijbeoordelingen, dat een pH van 5 of hoger gunstig lijkt voor een lange bewaring. Deze observatie vormt daarmee een interessante hypothese voor verder onderzoek.
Ervaring vanuit de fabriek leert dat Cardyma na lange bewaring een uitstekende bakkwaliteit blijft houden. Haitel vertelt: “Met optimaal gebruik van kachels voor het drogen en het inschuren van een huidvast product zien we dat Cardyma-partijen tot begin juni prima in de bewaring blijven en zich nog altijd goed laten verwerken.”
Gouden kwartet
Cardyma maakt deel uit van het ‘Gouden Kwartet’ van HZPC, waar ook de frietrassen Quintera, Travolta en Invictus bij horen. Ieder ras heeft eigen unieke eigenschappen. Voor Cardyma geldt dat de goede teelteigenschappen, unieke resistenties en de juiste kwaliteitseigenschappen voor friet meehelpen in de positieve gedachte voor de toekomst van dit ras. Cardyma is dan ook niet alleen de juiste keuze voor vandaag, maar ook voor de toekomst van de aardappelteelt op Nederlandse zandgronden.
Tekst: HZPC en Kim Sjoers
Beeld: Stefan Haitel en HZPC
