Het najaar is een jaargetijde dat bijna symbolisch is voor de situatie in de akkerbouw. Het wordt donker, maar het perspectief is groei in het voorjaar. Oftewel, er liggen uitdagingen op het gebied van klimaat, het schraler wordende middelenpakket en andere politieke en maatschappelijke ontwikkelingen. Het internationale aardappelhandelshuis HZPC richt haar pijlen op de Even Greener-strategie.
De veredeling van deze rassen richt zich op een hoog resistentieniveau, waardoor er minder kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen nodig zijn. ‘Low input, high output’. De schijnwerpers waren tijdens de rassen- en zaailingenshow in Joure vooral gericht op drie letters en zes cijfers. “Dit is echt een gamechanger”, kondigt Peter Kreijger van HZPC aan.
Schijnwerpers op de rassen
Op de eerste verdieping van het hoofdkantoor van HZPC is één kistje waarover een glazen plaat ligt. De enige, zo blijkt. In het verleden wilden internationale bezoekers stiekem nog weleens wat uitgangsmateriaal meenemen. Met de HOM 13-8236 wil het aardappelhandelshuis uit Joure dat kosten wat het kost voorkomen. “We hebben hier een rijtje staan met rassen waar we letterlijk de schijnwerpers op hebben gezet. Dit zijn de spotlight-aardappelen, die een grote kans hebben om het goed te doen.” Het zegt volgens Peter Kreijger veel dat hoewel de HOM 12-8236 nog maar een nummer is, en dus nog niet toegelaten is op de rassenlijst, dit ras wordt uitgelicht.
Rassen van de toekomst
Op het kweekbedrijf in Metselawier, ruim driekwartier rijden van het hoofdkantoor in Joure, wordt dagelijks gezocht naar de rassen van de toekomst. Van zevenhonderdduizend kloontjes worden merkers genomen om te zien welke resistenties er zijn ingekruist. Dit proces is op tetraploïdniveau en behoorlijk complex. Zeventig onderzoekers zijn daarom ook bezig met hybride rassen, waarvan de marktintroductie in 2025 wordt verwacht. Zaad van hybride rassen kan potentieel veel betekenen voor de aardappeldistributie en -teelt naar plekken waar voedselzekerheid onder druk staat. Het zijn locaties die vaak lastig bereikbaar zijn vanwege beperkte infrastructuur of om fytosanitaire redenen. Deze regio’s krijgen door levering van aardappelzaad de beschikking over hoogwaardig uitgangsmateriaal.
Selectie van duurzame rassen
Het spoor met hybride rassen loopt separaat aan het traject dat HZPC inzet met Even Greener. Dit is een selectie van duurzame rassen. “En dan is duurzaam op wereldschaal. Het idee is dat wij rassen aanbieden met eigenschappen die voor ieder land anders zijn. Zo is de schuif van waterbehoefte in Egypte een stuk belangrijker dan de schuif voor stikstofinput in bijvoorbeeld Nederland. Dus is een duurzaam ras voor de Nederlandse markt anders dan een duurzaam ras in Egypte.” De eigenschappen van de HOM 13-8236 zijn in de ogen van Kreijger exceptioneel.
Hij heeft het over een ware gamechanger, doordat die eigenschappen heeft die de marktleider Innovator overtreffen. “Door de dubbele resistentie tegen phytophthora en virus en een opbrengst die op 115 procent ligt van de gemiddelde late rassen. Bovendien is de stikstofbehoefte enorm laag.” Met interesse wordt er gekeken naar hoe het nummer zich ontwikkeld als fritesras, maar ook klein verpakkers hebben de oren gespitst. “In België groeit bijvoorbeeld de populariteit van homefries. Voor consumenten hadden we daar eigenlijk geen goed ras voor.”
HOM 13-8236
Kreijger houdt in het achterhoofd de mogelijkheid open dat de HOM 13-8236 toch nog door de mand valt. Maar daar heeft het vooralsnog niet de schijn van. “Niet voor niets tonen we dit ras nu al aan het internationale publiek.” Volgens hem is het nu zaak om de HOM 13-8236 op hectares te zetten en commercieel aan de man te krijgen. “Als handelshuis is de spreiding natuurlijk belangrijk, maar ook de fabrieken willen niet afhankelijk zijn van één ras. Alles met elkaar opgeteld is de potentie enorm groot.” De verwachtingen liggen ook hoog omdat de HOM 13-8236 in de ogen van Kreijger een echt ‘boerenras’ is.
“Het nadeel van Innovator is dat die grof groeit en het knoltal laag is. Met de trend dalende opbrengsten is het zaak om een hoger tal per hectare te krijgen. Dit nummer geeft in vergelijking tot Innovator een paar knollen meer per plant. De interne kwaliteit is uitstekend.” Door de lagere stikstofbehoefte en meervoudige resistenties is de belasting voor de planeet ook nog eens lager. “En dat wordt steeds belangrijker in rassenkeuze. Daarom zijn de verwachtingen zo hoog gespannen.”
Dit is een artikel uit de Akkerbouwkrant. Wil je deze thuis ontvangen? Klik hier.
Tekst en beeld: Martin de Vries
