De prijsindex van tarwe af boerderij lag in juli op 236 punten, gelijk aan het niveau van twee maanden eerder en 61 procent hoger dan in juli 2021.
De consumentenprijsindex van brood is in juli 2022 uitgekomen op 114 punten (2015=100), 2 procent hoger dan twee maanden ervoor en 9 procent hoger dan in juli 2021. De verkoopprijzen van producenten van brood en broodproducten zijn de afgelopen twee maanden gestegen naar 114 punten, 2 procent hoger dan in juli en 7 procent hoger dan een jaar eerder.
Prijsontwikkeling
De afgelopen drie jaar was de prijs van brood stabiel. Dit komt doordat de industrie de grondstofvoorziening en de bijbehorende prijsrisico’s afdekt met contracten. De consumentenprijzen en producentenprijzen zijn dan ook op korte termijn weinig gevoelig voor veranderende telersprijzen. Dit is sinds begin 2022 echter aanzienlijk veranderd. De consumentenprijsindex van brood is in juli 2022 uitgekomen op 114 punten (2015=100), 2% hoger dan twee maanden ervoor en 9% hoger dan in juli 2021. Door de oplopende grondstof- en energieprijzen zijn de productiekosten in de bakkerijen ook hoger geworden. De verkoopprijzen van producenten van brood en broodproducten lagen 2% hoger dan in juli, en zijn met 7% gestegen ten opzichte van een jaar eerder.
Bij de start van het seizoen 2021-2022 – na de oogst in augustus vorig jaar – daalde de telersprijsindex eerst naar 136 punten, maar steeg daarna fors om in maart 2022 uit te komen op 223 punten. De maanden daarna steeg de prijs minder snel en kwam in juli 2022 uit op 236 punten. Dat is even hoog als twee maanden eerder en 61% hoger dan een jaar eerder. Er is wereldwijd een grote vraag naar tarwe, onder andere vanuit China, terwijl de voorraden beperkt zijn en de export vanuit Oekraïne en Rusland – samen goed voor 30% van de mondiale tarwe-export – vanwege de oorlog stagneerde.
Om de graanexport vanuit Oekraïne weer mogelijk te maken, hebben Turkije en de Verenigde Naties een handelscorridor opgezet (graandeal). Begin augustus 2022 is de graanexport vanuit Oekraïne via de Bosporus mondjesmaat hervat. In Oekraïne werd door de oorlog echter een derde minder tarwe gezaaid. Ondanks een recordoogst in Rusland wordt Russisch graan door handelssancties minder makkelijk wereldwijd verkocht.
De Oekraïne-oorlog heeft in Nederland tot een uitbreiding van het graanareaal met 15.000 ha geleid. De net binnengehaalde Nederlandse oogst van 2022 wordt gekenmerkt door een hoge graanopbrengst van goede kwaliteit. In Zuid-Europa wordt als gevolg van de droogte een lagere opbrengst verwacht. India ziet, vanwege de fors lagere tarweoogst door extreme droogte, af van de voorgenomen verruiming van de export. Naast tarwe heeft India ook de export van bloem aan banden gelegd, wat een prijsopdrijvend effect heeft. Ondanks een verwachte productiestijging in de VS en Canada, voorziet de USDA krappe voorraden.
De wereldwijde eindvoorraad werd in het WASDE-rapport van juli 2022 naar boven bijgesteld, maar de wereldwijde tarweconsumptie is nog steeds groter dan de productie. Volgens de FAO daalt de mondiale graanproductie in 2022, voor het eerst in vier jaar, tot 2.784 miljoen ton. Hoe kleiner de voorraden, des te lastiger tegenvallers in de oogst kunnen worden opgevangen. De onzekere situatie leidt tot volatiele prijzen.
De VS en de EU vormen samen met Rusland de top 3 van tarwe-exporteurs in de wereld. Overigens komt Nederlandse broodtarwe en meel vooral uit Frankrijk en Duitsland, maar ook die worden vanwege de mondiale situatie duurder. De sterk opgelopen energieprijzen hebben ook effect op logistieke kosten en de productiekosten van brood. De prijs die de consument voor brood moet gaan betalen zal naar alle waarschijnlijkheid blijven stijgen. De crisis heeft ook impact op de beschikbaarheid van kunstmeststoffen, waarvan Rusland en Belarus belangrijke exporteurs zijn. De beperkte beschikbaarheid van kunstmest kan een negatieve invloed hebben op zowel de inzaai als de opbrengstverwachting van het voorliggende seizoen.
Ten slotte is de tarweprijs hoog door een oplopende wereldwijde vraag. Naast het gebruik voor consumptiedoeleinden is er eveneens meer vraag naar tarwe voor de productie van bio-ethanol. Dit is een gevolg van de hoge energie- en brandstofprijzen. Ook valutaire ontwikkelingen, zwakte in de grondstoffenmarkten, maar vooral de zeer sterk opgelopen geopolitieke spanningen hebben een effect op de tarwe- en broodmarkt.
Bron: Agrimatie
